Naziv mesta: Monoštor (zvanični naziv: Mănăştur) 
   Stanovništvo: 1153 stanovnika, od čega Srba 51 (4,42%) 
   Administrativni položaj: Selo u okviru opštine Vinga (Vinga) u Aradskoj    županiji 
   Geografski položaj: Mesto leži u Vinganskoj ravnici, na 37 km severno od Temišvara i 27 km jugo-zapadno od Arada, na 7 km od glavnoga asfaltnoga puta Temišvar-Arad. Kroz mesto teče Slatina. 
   Veze: Kamenitim putem Monoštor je povezan sa sedištem opštine, odakle postoji železnička pruga i asfaltni put za Temišvar i Arad. 
   Adresa crkve: 2936 Mănăştur nr. 7, Judeţul Arad, România 
   Hram crkve: Praznik Svetoga srpskog kneza Lazara (Vidovdan) 
   Autori ikonostasa:  Rezbar neidentifikovan, slikar prota Ivan Aleksić iz Arada 
   Tematski sadržaj ikonostasa: u soklu - Žrtva Avramova,  Usekovanje; na carskim dverima - Blagovesti; iznad bočnih dveri - Vaskrsenje, odnosno Rođenje Hristovo; prestone ikone - Sveti knez Lazar Srpski, Bogorodica, Spasitelj, Preteča; centralna ikona - Sveta Trojica; pri vrhu - tematski sklop Raspeća, bočno sa obe strane - ikone Svetih apostola. 
   Autor zidnog slikarstva: Nema zidnog slikarstva 
   Drugi poznati umetnici: Neidentifikovani 
   Kratak istorijat gradnje i obnove: Postojanje drevne crkve-manastira nazire se već u nazivu sela, koje se u dokumentima pominje 1285. godine, ali su njeni tragovi nemušto skriveni: možda u zidinama što su odolele zubu vremena u atarskom potesu koji meštani još zovu Manastirom, a možda na drugom, neslućenom mestu. Sveštenik u mestu zapisan je 1333, i kasnije 1666. godine. Godine 1758. zabeležena je crkva: od pečene cigle, sa troja vrata i šest prozora, sa templom, zidanim takođe od cigle, i dvadesetak ikona; bila je posvećena Svetoj Paraskevi. Ta crkva je dotrajala i nije više obnavljana; na mestu gde joj je ležao oltar podignuta je kasnije piramida sa krstom pri vrhu. Sledeća crkva, posvećena takođe Svetoj Paraskevi, zidana je 1829-1831. godine u neposrednoj blizini prethodne. Rezbariju ikonostasa izveo je Johan Ajsterlener (Johann Eisterlehner), a živopis LJubomir Aleksandrović. Godine 1894. sproveden je popis po narodnostima radi podele crkvene opštine; tri četvrtine meštana izjasnile su se kao Rumuni, a jedna četvrtina kao Srbi. Dogovorno, rumunskoj zajednici je ostavljena crkva, a srpskoj isplaćena namira, dodeljena parohijska sesija i kuća sa placem. 
 Posle priprema Srbi su podigli sebi crkvu prema tipskom nacrtu, shodno svojim mogućnostima i potrebama, 1897. godine. Postavljen je ikonostas serijske rezbe, a ikone na njemu izradio je sveštenik Ivan Aleksić. 
   Sadašnje stanje crkvenog objekta: Građevina je dobro očuvana u svom prvobitnom obliku: nevelika, jednostavna, u obliku lađe, sa lučnom oltarskom apsidom i tornjem zvonikom.  
   Značajne pokretne umetničke vrednosti i kulturno-istorijske znamenitosti: U tornju su smeštena dva zvona. Najstarije crkvene knjige su Triod (Kijev, 1631) i Antologion (Kampulung, 1643); ostale su mahom iz XVIII i XIX veka. 
Ovo je jedina seoska srpska crkva u Rumuniji posvećena srpskom svetitelju. 
   Sveštenik: Paroha nema, nego je mesto kao filijala pridodato susednoj parohiji Ketvelj. Bogosluženja se održavaju naizmenično u Ketvelju i Monoštoru. 
   Ostale crkve u mestu: Pravoslavna rumunska crkva i rimokatolička kapela. 
 
 

   Autor: Stevan BUGARSKI