.
.
.
.
PRAVOSLAVNA
SRPSKA
EPARHIJA
TEMIŠVARSKA
U
RUMUNIJI
.
|
|
matična
str. |
|
sadržaj |
|
istorija |
|
manastiri |
|
crkve |
|
književnost |
|
izložba |
|
veze |
|
pošta |
. |
|
|
rumunski |
|
engleski |
|
.
.
SRPSKE
PRAVOSLAVNE CRKVE U RUMUNIJI
Nadlak
Naziv mesta:
Nadlak (zvanični naziv: Nădlac)
Stanovništvo: 8458 stanovnika, od
čega Srba 56 (0,66%)
Administrativni položaj: Grad u Aradskoj
županiji.
Geografski položaj: Nadlak je najzapadnije
mesto Aradske županije, u Pomorišju, na desnoj obali Moriša; udaljen je
od Arada 52 km železnicom, 47 km drumskim saobraćajem.
Veze: Železničkim i drumskim saobraćajem
Nadlak je povezan sa Aradom i Temišvarom, a u mestu je i granični prelaz
između Rumunije i Maxarske.
Adresa crkve: 2954 Nădlac, Nr. 1650,
Judeţul Arad, România.
Hram crkve: Praznik Svetoga velikomučenika
Dimitrija
Autori ikonostasa: Radionica Evgena
Španga iz Temišvara
Tematski sadržaj ikonostasa: na carskim dverima
- Blagovesti, na bočnim - Arhanđeo Mihail, odnosno Arhiđakon Stefan; prestone
ikone - Sveti Dimitrije, Bogorodica, Spasitelj, Preteča; praznične ikone
- Rođenje, Krštenje, Vaskrsenje, Vaznesenje Hristovo, Silazk Svetoga Duha,
Preobraženje; centralna ikona - Sveta Trojica; u luku - Tematski sklop
Raspeća, u podnožju Krsta - Skidanje s Krsta, bočno sa obe strane - ikone
Svetih apostola.
Autor zidnog slikarstva: Nema zidnog
slikarstva
Drugi poznati umetnici: Neidentifikovani
Kratak istorijat gradnje i obnove:
Najraniji zapis o mestu je iz 1231. godine. U XV veku Nadlak postaje sedište
vlastelinskog poseda koji će ubrzo pripasti porodici Jakšić. Meštani i
sada pokazuju kamenje što štrči iz moriške dolme nadomak grada: tu je -
kažu - bila crkva nadlačke vlastele, posvećena Svetom Dimitriju, najpre
čisto pravoslavna, a u XVI veku, po gašenju muške loze nadlačkih Jakšića,
nastojanjem njihovih inoslavnih supruga i potomaka pregrađena i preuređena
tako, da su polovinu koristili pravoslavci, polovinu pak husiti. Prema
opisu iz 1695. godine, nakon borbi sa Turcima, od Nadlaka je ostala samo
pusta tbvrćava i u njoj tri crkve uništene požarom: jedna katolička, jedna
evangelička, jedna pravoslavna. Oko 1760. godine pravoslavna crkva je bila
od kamena, velika, s tornjem, pokrivena šindrom, sa 3 zvona, u unutrašnjosti
sa ikonostasom; 1774. pominje se takođe crkva od tvrdog materijala. Godine
1829. izgrađena je nova, prostrana crkva Svetoga Dimitrija, istorijski
i umetnički spomenik zbog starosti, zbog razmera, zbog lepote ikonostasa
i zidnog slikarstva.
Nakon jerarhijske podele, pod kraj XIX veka, pedesetak
srpskih porodica se izdvojilo iz dotadašnje rumunsko-srpske crkvene opštine
i tokom 1893-1894. godine izgradilo sebi posebnu crkvu, posveđenu takođe
Svetom Dimitriju, a podvlašćenu srpskoj Temišvarskoj eparhiji. Mesto za
gradnju obezbedio je i polovinu građevinskih troškova isplatio je meštanin
Isa Mudrić.
Ikonostas (rezbu, slike i pozlatu) izradio je Evgen
Špang iz Temišvara 1909. godine. Iz zajedničke crkve prenete su knjige
i celivajuće ikone.
Sadašnje stanje crkvenog objekta:
Zgrada je sačuvala prvobitni oblik lađe, sa poligonalnom oltarskom apsidom
i visokim kitnjastim tornjem. Zidovi se teško održavaju zbog visoke vlažnosti
pomoriškog tla, a cela građevina - zbog malobrojnosti crkvene opštine.
Značajne pokretne umetničke vrednosti i kulturno-istorijske
znamenitosti: U tornju su smeštena tri zvona. Najstarije knjige
potiču iz XVIII veka.
Sveštenik: Paroha nema, nego je mesto
kao filijala pridodato parohiji Tornja. Bogosluženja se održavaju naizmenično
u Tornji, Pečki i Nadlaku.
Ostale crkve u mestu: Rimokatolička,
rumunska pravoslavna, rumunska unijatska i evangelička crkva.
|
|
|