.  
.  
.  
.
PRAVOSLAVNA
SRPSKA 
 EPARHIJA
TEMIŠVARSKA
U RUMUNIJI
.
    
 matična str. 
 sadržaj
 istorija
 manastiri 
 crkve
 književnost 
 izložba
 veze
   pošta
.
 rumunski
 engleski
 
 
  
 .
.
SRPSKE PRAVOSLAVNE CRKVE U RUMUNIJI
  
  
      
      
    Stara Moldava
     

       Naziv mesta: Stara Moldava (zvanični naziv: Moldova Veche) 
       Stanovništvo: 11.793 stanovnika, od čega Srba 1782 (15,11%) 
       Administrativni položaj: Grad u županiji Karaš-Severin 
       Geografski položaj: Mesto leži na jugo-zapadu Banata, u Dunavskoj Klisuri, na levoj obali Dunava, udaljeno oko 200 km od Temišvara. 
       Veze: Asfaltnim putem Stara Moldava je povezana sa Temišvarom, Oršavom i svim mestima Dunavske klisure i Poljadije, a dunavskom plovidbom sa Oršavom. 
       Adresa crkve: 1785 Moldova Veche, Nr. 238, Judeţul Caraş-Severin, România; tel. (055) 540 513 
       Hram crkve: Praznik Rođenja Svetoga Jovana Krstitelja (Ivandan) 
       Autori ikonostasa: Rezbar Ladislav Vereš iz Arada, i prota Dragutin Ostojić iz Ketvelja. 
       Tematski sadržaj ikonostasa: na carskim dverima - Blagovesti, na bočnim - Arhanđeo Mihail, odnosno Arhiđakon Stefan; prestone ikone - Sveti Nikola, Bogorodica, Spasitelj, Preteča; praznične ikone - Rođenje, Krštenje, Vaskrsenje, Vaznesenje Hristovo, Silazak Svetoga Duha, Preobraženje; centralna ikona - Sveta Trojica; u luku - tmatski sklop Raspeća, bočno sa obe strane - ikone Svetih apostola. 
       Autori zidnog slikarstva: Franc Vajnhepl (Franz Weinhöpl) iz Belobreške, Nikola Šuh (Nikolaus Schuch) iz Bileda. 
       Drugi poznati umetnici: Đoka Putnik iz Bele Crkve, Aksentije Marišesko iz Bele Crkve, Grigorije Petrović, Petar Dragić iz Pančeva, svi autori pojedinačnih ikona, Franc Vajnhepl, slikar pređašnjeg ikonostasa, Cvetko Miletić, obnavljao jednu ikonu. 
       Kratak istorijat gradnje i obnove: Naselje je postojalo još za vreme rimske vladavine u Banatu, ali pod nazivom Moldava zapisano je 1588. godine. Najstariji podaci o crkvi sadržani su u dokumentu iz 1751. godine. Crkva posvećena Ivandanu, osvećena 1718, bila je od balvana, bez svoda, duga 4, visoka 2 hvata, pokrivena šindrom; posedovala je dvadesetak ikona, ne i dveri; zvonik je bio zasebno. Sledeći zapis o crkvi je iz 1757. godine i mnogo je škrtiji, pominje crkvu od kamena, posvećenu Ivandanu, a podignutu 1735. Ova dva ne sasvim podudarna podatka možda treba tumačiti tako da je drvena crkva iz 1718. vremenom stradala, pa 1735, izgrađena od tvrdog materijala, mada je teško objasniti zašto je 1751. zabeležena kao drvena. Tri decenije kasnije ta crkva je joć postojala i bila u lošem stanju. Godine 1848. spaljena je i oduzeta su joj zvona. 
       Sadašnja crkva je zidana 1853-1855. godine. Oltarska pregrada bila je prvobitno zidana, ali je imala rezbarene i oslikane dveri i pojedinačne ikone. U crkvi je radio Đoka Putnik 1897. godine. 
       Prilikom jedne od brojnih prepravki, godine 1950, na zidanoj olatsrkoj pregradi našle su se ikone Franca Vajnhepla. One nisu sačuvane, jer su sa pregradom uklonjennj 1970, kada je postavljen sadašnji ikonostas koji je rezao Ladislav Vereš, a slikao prota Dragutin Ostojić, zadržavši samo nekoliko ikona sa staroga, prošlovekovnog ikonostasa. 
       Zidno slikarstvo Franca Vajnhepla potpuno je preslikano i dopunjeno prilikom poslednje veće opravke 1983. godine kičicom Nikole Šuha. 
    Sadašnje stanje crkvenog objekta: Zgrada je u dobrom stanju, u svom prvobitnom obliku lađe sa lučnom oltarskom apsidom i tornjem zvonikom; u unutrašnjosti je zasvođena i ima blag oblik krsta. 
        Značajne pokretne umetničke vrednosti i kulturno-istorijske znamenitosti: U tornju je smešteno 5 zvona i satni mehanizam. Najstarije crkvene knjige potiču iz XVIII veka. 
       Sveštenik: protonamesnik Vasa Plestić, rođen u Ljupkovi 1959, završio Bogoslovski fakultet u Beogradu 1984; iste godine je rukopoložen; služio je u Sokolovcu 1984-1988; od tada služi u Staroj Moldavi. 
      Ostale crkve u mestu: Nema drugih crkava. 
     
     

               Autor: Stevan BUGARSKI 
 
 
.  
.  
.  
 

    
 All contents copyright © 1999. All rights reserved.