.
.
.
.
PRAVOSLAVNA
SRPSKA
EPARHIJA
TEMIŠVARSKA
U
RUMUNIJI
.
|
|
matična
str. |
|
sadržaj |
|
istorija |
|
manastiri |
|
crkve |
|
književnost |
|
izložba |
|
veze |
|
pošta |
. |
|
|
rumunski |
|
engleski |
|
.
.
SRPSKE
PRAVOSLAVNE CRKVE U RUMUNIJI
Stara
Moldava
Naziv mesta:
Stara Moldava (zvanični naziv: Moldova Veche)
Stanovništvo: 11.793 stanovnika, od čega
Srba 1782 (15,11%)
Administrativni položaj: Grad u županiji
Karaš-Severin
Geografski položaj: Mesto leži na jugo-zapadu
Banata, u Dunavskoj Klisuri, na levoj obali Dunava, udaljeno oko 200 km
od Temišvara.
Veze: Asfaltnim putem Stara Moldava je povezana
sa Temišvarom, Oršavom i svim mestima Dunavske klisure i Poljadije, a dunavskom
plovidbom sa Oršavom.
Adresa crkve: 1785 Moldova Veche, Nr. 238,
Judeţul Caraş-Severin, România; tel. (055) 540 513
Hram crkve: Praznik Rođenja Svetoga Jovana
Krstitelja (Ivandan)
Autori ikonostasa: Rezbar Ladislav Vereš
iz Arada, i prota Dragutin Ostojić iz Ketvelja.
Tematski sadržaj ikonostasa: na carskim
dverima - Blagovesti, na bočnim - Arhanđeo Mihail, odnosno Arhiđakon Stefan;
prestone ikone - Sveti Nikola, Bogorodica, Spasitelj, Preteča; praznične
ikone - Rođenje, Krštenje, Vaskrsenje, Vaznesenje Hristovo, Silazak Svetoga
Duha, Preobraženje; centralna ikona - Sveta Trojica; u luku - tmatski sklop
Raspeća, bočno sa obe strane - ikone Svetih apostola.
Autori zidnog slikarstva: Franc Vajnhepl
(Franz Weinhöpl) iz Belobreške, Nikola Šuh (Nikolaus Schuch) iz Bileda.
Drugi poznati umetnici: Đoka Putnik iz Bele
Crkve, Aksentije Marišesko iz Bele Crkve, Grigorije Petrović, Petar Dragić
iz Pančeva, svi autori pojedinačnih ikona, Franc Vajnhepl, slikar pređašnjeg
ikonostasa, Cvetko Miletić, obnavljao jednu ikonu.
Kratak istorijat gradnje i obnove: Naselje
je postojalo još za vreme rimske vladavine u Banatu, ali pod nazivom Moldava
zapisano je 1588. godine. Najstariji podaci o crkvi sadržani su u dokumentu
iz 1751. godine. Crkva posvećena Ivandanu, osvećena 1718, bila je od balvana,
bez svoda, duga 4, visoka 2 hvata, pokrivena šindrom; posedovala je dvadesetak
ikona, ne i dveri; zvonik je bio zasebno. Sledeći zapis o crkvi je iz 1757.
godine i mnogo je škrtiji, pominje crkvu od kamena, posvećenu Ivandanu,
a podignutu 1735. Ova dva ne sasvim podudarna podatka možda treba tumačiti
tako da je drvena crkva iz 1718. vremenom stradala, pa 1735, izgrađena
od tvrdog materijala, mada je teško objasniti zašto je 1751. zabeležena
kao drvena. Tri decenije kasnije ta crkva je joć postojala i bila u lošem
stanju. Godine 1848. spaljena je i oduzeta su joj zvona.
Sadašnja crkva je zidana 1853-1855. godine. Oltarska pregrada
bila je prvobitno zidana, ali je imala rezbarene i oslikane dveri i pojedinačne
ikone. U crkvi je radio Đoka Putnik 1897. godine.
Prilikom jedne od brojnih prepravki, godine 1950, na zidanoj
olatsrkoj pregradi našle su se ikone Franca Vajnhepla. One nisu sačuvane,
jer su sa pregradom uklonjennj 1970, kada je postavljen sadašnji ikonostas
koji je rezao Ladislav Vereš, a slikao prota Dragutin Ostojić, zadržavši
samo nekoliko ikona sa staroga, prošlovekovnog ikonostasa.
Zidno slikarstvo Franca Vajnhepla potpuno je preslikano
i dopunjeno prilikom poslednje veće opravke 1983. godine kičicom Nikole
Šuha.
Sadašnje stanje crkvenog objekta: Zgrada je u dobrom stanju, u svom
prvobitnom obliku lađe sa lučnom oltarskom apsidom i tornjem zvonikom;
u unutrašnjosti je zasvođena i ima blag oblik krsta.
Značajne pokretne umetničke vrednosti i kulturno-istorijske
znamenitosti: U tornju je smešteno 5 zvona i satni mehanizam. Najstarije
crkvene knjige potiču iz XVIII veka.
Sveštenik: protonamesnik Vasa Plestić, rođen
u Ljupkovi 1959, završio Bogoslovski fakultet u Beogradu 1984; iste godine
je rukopoložen; služio je u Sokolovcu 1984-1988; od tada služi u Staroj
Moldavi.
Ostale crkve u mestu: Nema drugih crkava.
|
|
|