.
.
.
.
PRAVOSLAVNA
SRPSKA
EPARHIJA
TEMIŠVARSKA
U
RUMUNIJI
.
|
|
matična
str. |
|
sadržaj |
|
istorija |
|
manastiri |
|
crkve |
|
književnost |
|
izložba |
|
veze |
|
pošta |
. |
|
|
rumunski |
|
engleski |
|
.
.
SRPSKE
PRAVOSLAVNE CRKVE U RUMUNIJI
Temišvar
- Mehala
Adresa crkve:
Temišvar (Mehala) - 1900 Timişoara, str. Bărăgan Nr. 36, Judeţul Timiş,
România; tel. (056) 146 457
Hram crkve:
Praznik Prenosa moštiju Svetoga Nikole (Letnji Sveti Nikola)
Autori ikonostasa:
Rezbar neidentifikovan, slikar Sava Petrović iz Temišvara, pozlatar
Emanuil Antonović iz Temišvara.
Tematski sadržaj
ikonostasa: u soklu - Sveti Nikola izbavlja Agrikovog sina, Susret
Marije i Jelisavete, Kušanje Hrista u pustinji, Usekovanje; na carskim
dverima - Blagovesti, na bočnim - Arhanđeli Mihail, odnosno Rafail; iznad
bočnih dveri - Susret Avrama sa Melhisedekom, odnosno Čudo umnožavanja
hlebova; prestone ikone - Sveti Nikola, Bogorodica, Spasitelj, Preteča;
praznične ikone - Rođenje, Krštenje, Vaznesenje Hristovo, Silazak Svetoga
Duha, Sretenje, Ulazak u Jerusalim, Blagovesti, Vaskrsenje, Preobraženje
Hristovo, Uspenje, Vavedenje, Rođenje Bogorodičino; centralna ikona - Tajna
večera; sledeći registar - ikone Svetih apostola; u luku - tematski skop
Raspeća, bočno sa obe strane - starozavetni proroci. Ikonostas se rezbom
i ikonama pruža i preko pevničkih prostora, završavajući se tek na Bogorodičinom,
odnosno arhijerejskom prestolu.
Autor zidnog slikarstva:
Neidentifikovan
Drugi poznati umetnici:
Aleksa Svilengaćin, Sava Marjanović, autori pojedinačnih ikona.
Kratak istorijat
gradnje i obnove: Mehala, sada kvart, a do 1910. godine samostalna
opština ukraj Temišvara, stara je možda koliko i sam grad; njeno stanovništvo
činili su povrtari, zanatlije, trgovci, nadničari, sluge i ostali društveni
slojevi koji prate razvoj gradova. Zavođenje zasebnih protokola matičnog
stanja 1744. godine verovatno označava osnivanjecrkvene opštine. Crkva
je građena od 1786, kada su počeli kopati temelje, do 1793, kada je obavljeno
osvećenje. Unutrašnjost je dorađena 1819, kada je Georg Liblajtner izradio
novu stolariju, a Sava Petrović slikao ikonostas. Ne zna se kada je izvedeno
zidno slikarstvo.
Crkva je stradala u događajima 1848-1849.
godine, kada je maxarska vojska, opsedajući Grad, mehalsku crkvu pretvorila
u štalu i oduzela joj svih pet zvona. Opravke su usledele 1854, zatim 1879.
i više puta kasnije, ali uglavnom spoljašnje.
Sadašnje stanje
crkvenog objekta: Usled redovnih spoljašnjih opravki i redovnog
održavanja zgrada je u dobrom stanju. Zadržala je prvobitni spoljni oblik
lađe sa lučnom oltarskom apsidom, u unutrašnjosti ima blago nagovešteni
oblik krsta, zasvođena je pečenom ciglom. Zidno slikarstvo je toliko oštećeno,
da se pojedine scene jedva razaznaju, te zahteva hitnu restauraciju.
Značajne pokretne
umetničke vrednosti i kulturno-istorijske znamenitosti: U tornju
je smešteno 5 zvona i satni mehanizam. Najstarije crkvene knjige potiču
iz XVIII veka.
U starini je bilo grobova
u porti i u crkvi; sačuvana je samo jedna nadgrobna ploča na soleji.
Na crkvenom svodu postoji
kružno oštećenje za koje predanje tvrdi da potiče iz 1848. godine.
Godine 1910. u Temišvaru
(Mehali) je rođen Dejan Kostić, potonji arhijerej Srpske pravoslavne crkve
Visarion; rukopoložen je za vikarnog episkopa topličkog 1947, ustoličen
za episkopa banatskog 1951; na toj dužnosti je ostao do smrti 1979. godine.
Sveštenik:
protojerej stavrofor Vladimir Marković, rođen u Radimni 1938, završio Srpku
pravoslavnu bogosloviju u Temišvaru 1959. i Bogoslovski fakultet u Sibiuu
1969; rukopoložen je 1960; služio je u Radimni 1961-1972, kao činovnik
pri Eparhijskoj kancelariji u Temišvaru 1972-1978; od tada je arhijerejski
zamenik u Temišvaru i opslužuje parohiju u Mehali.
|
|
|