.
.
.
.
PRAVOSLAVNA
SRPSKA
EPARHIJA
TEMIŠVARSKA
U
RUMUNIJI
.
|
|
matična
str. |
|
sadržaj |
|
istorija |
|
manastiri |
|
crkve |
|
književnost |
|
izložba |
|
veze |
|
pošta |
. |
|
|
rumunski |
|
engleski |
|
..
SRPSKE
PRAVOSLAVNE CRKVE U RUMUNIJI
Veliki
Semikluš
Naziv mesta: Veliki Semikluš (zvanični naziv:
Sânnicolau Mare)
Stanovništvo: 13.083 stanovnika, od čega
Srba 599 (4,58%)
Administrativni položaj: Grad u Timiškoj
županiji
Geografski položaj: Mesto leži u Banatskoj
ravnici, na severo-zapadu Timiške županije, udaljeno 60 km od Temišvara
drumskim, odnosno njelezničkim saobraćajem. Kroz naselje protiče rečica
Aranka.
Veze: Železničkim i drumskim saobraćajem
Veliki Semikluš je povezan sa Temišvarom, Aradom i Čanadom.
Adresa crkve: 1976 Sânnicolau Mare, Piaţa
30 Decembrie Nr.11, Judeţul Timiş, România; tel. (056) 231 790
Hram crkve: Praznik Uspenja Presvete Bogorodice
(Velika Gospojina)
Autori ikonostasa: Rezbar neidentifikovan,
slikar Arsenije Teodorović
Tematski sadržaj ikonostasa: u soklu - Susret
Marije i Jelisavete, Judita i holofern, Hristos i Samarjanka, Usekovanje;
na carskim dverima - Blagovesti, na bočnim - Arhiđakon Stefan, odnosno
Arhanđeo Mihail sa Isusom Navinim; iznad carskih dveri - Tajna večera,
iznad bočnih - Braća prodaju Josifa, odnosno Žrtva Avramova; niz prestonih
ikona - Sveti Nikola, Uspenje Bogorodice, Bogorodica s Mladencem, Spasitelj,
Preteča, Sveti Sava, bočno raste u sledeća dva registra, oivičavajući ih
ikonama Svetoga Dimitrija, odnosno Svetoga Georgija; praznične ikone -
Anđeo javlja Joakimu i Ani rođenje deteta, Rođenje Bogorodice, Rođenje
Hrista, Sveta porodica, Sretenje, Krštenje, Preobraženje Hristovo, Vaskrsnuća
Lazarevo, Vaznesenje Hristovo, Silazak Svetoga Duha, Vavedenje Bogorodice,
Pokrov Bogorodice; centralna ikona - Vaskrsenje Hrista; sledeći registar
sačinjavaju ikone Svetih apostola, a nad njim je registar starozavetnih
proroka; u luku - tematski sklop Raspeća, u podnožju Krsta - Skidanje s
Krsta, bočno sa obe strane - scene strasti Hristovih
Autor zidnog slikarstva: Nikola Aleksić
iz Arada
Drugi poznati umetnici: Stefan Tenecki,
autor pojedinačnih ikona, Velizar Pavlović, obnavljao zidno slikarstvo.
Kratak istorijat gradnje i obnove: Veliki
Semikluš potvrđen je arheološki još od vremena seoba naroda, a dokumentarno
od 1357. godine. Za pravoslavnu crkvu je temišvarski vladika osvetio antimins
1718. godine; sama crkva opisana je 1758. godine: bila je od cigle, sa
7 prozora i dvoja vrata, pokrivena šindrom, patosana ciglom, toranj pokriven
šindrom, u njemu 2 zvona; pri oltaru je bilo templo od dasaka sa pedesetak
ikona, pride u paperti 14 ikona. Hram je bio Praznik Uspenja Bogorodice.
Pri crkvi je služilo 6 sveštenika. Bila je to jedna od najvećih pravoslavnih
crkava u Banatu, pa ipak je, usled demografskog razvoja mesta, postala
nezadovoljavajuća.
Novu crkvu, posvećenu takođe Prazniku Uspenja Bogorodice,
gradili su od pečene cigle pravoslavni meštani - Srbi, Rumuni, Grci, uz
pomoć mesne plemićke porodice Nako - od 1783. do 1787. godine. Novi ikonostas,
delo Arsenija Teodorovića, postavljen je 1809; godine 1838. Nikola Aleksić
je osvežavao ikone na oltarskoj pregradi i izveo dvadesetak biblijskih
scena na svodovima i zidovima. Nažalost, zidni živopis je nekoliko puta
premazivan, poslednji put 1956. godine kičicom Velizara Pavlovića, slikara
amatera iz Temišvara. Godine 1998. zidno slikarstvo je potpuno prekrečano.
Sadašnje stanje crkvenog objekta: Crkva
je u dobrom stanju. Spoljašni oblik joj je lađa, unutrašnji - krst sa izduženim
zapadnim krakom; oltarska apsida je poligonalna, svod - od pečene cigle.
Nad pronaosom je toranj. Priljubljeno uz južni bočni zid crkve stoji kapela
zidane površine oko 12 kvadratnih metara, u kojoj su članovi ktitorske
porodice Nako stojali za vreme bogosluženja. Sada je veza izmeću kapele
i naosa zazidana, a bivša kapela se koristi kao skladište.
Značajne pokretne umetničke vrednosti i kulturno-istorijske
znamenitosti: U tornju su smeštena četiri zvona i satni mehanizam.
Najstarije crkvene knjige iz XVII su veka.
U pod naosa ugrađena je ploča bez natpisa, koja najverovatnije
obeležava kakvu grobnicu. U porti je sačuvano nekoliko nadgrobnih krstova
iz XVIII i XIX veka.
Takođe je u portu preneta oslikana mermerna piramida sa
krstom, koju je ćurčijski esnaf podigao na Glavnom trgu 1853. godine.
Crkva je bila zajednička za sve pravoslavce do 1893. godine.
Sveštenik: protonamesnik Ognjan Plavšić,
rođen u Ketvelju 1963, završio Bogoslovski fakultet u Beogradu 1986; iste
godine je rukopoložen; od tada služi u Velikom Semiklušu.
Ostale crkve u mestu: Rimokatolička, rumunska
pravoslavna, rumunska unijatska i evangelička crkva.
Veliki Senmikluš
- Srpska pravoslavna crkva
Veliki Senmikluš
- Srpska pravoslavna crkva
|
|
|