Radoslav Lazić: Estetika TV režije

BELEŠKA O AUTORU

LAZIĆ, Radoslav - reditelj, estetičar, dramski pedagog - rođen u Sanskom Mostu, 13. IX 1939. Gimnaziju i Akademiju za pozorište, film, radio i televiziju završio u Beogradu, gde je diplomirao režiju u klasi prof. Vjekoslava Afrića, 1964. Uporedo apsolvirao Istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Postdiplomske studije iz oblasti teatrologije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu i specijalističke studije završio na Université de Paris VIII, Diplôme d'études approfondies (1981) i Diplôme doctorat de 3e cycle (1984) iz oblasti Etudes techniques et esthétiques du Théãtre. Kao pozorišni reditelj režirao oko 50 dramskih predstava na scenama Beograda, Zagreba, Novog Sada, Subotice, Niša, Banja Luke, Varaždina, Kumanova, Leskovca, Zrenjanina, Sombora, Vršca, Pančeva. Režirao prvo izvođenje Sterije u Rumuniji na sceni Državnog teatra Tirgu-Mures.

Kao reditelj multimedijalne orijentacije režirao na televiziji, radiju i filmu, kao i na sceni lutkarskog teatra. Od 1976. bavi se pedagoškim radom na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, najpre kao saradnik za predmet režija, a od 1984. kao predavač za predmet Istorija i estetika režije (pozorište, film, radio i televizija). Od 1977. stalni je saradnik, a potom i urednik časopisa za pozorišnu umetnost "Scena" do 1995. Urednik je rubrike RTV estetika u časopisu "RTV - teorija i praksa", od 1976. Saradnik je brojnih časopisa u zemlji i inostranstvu, gde objavljuje rezultate svojih estetičkih istraživanja u oblastima pozorišne, filmske, radijske, televizijske, operske, lutkarske režije, njene istorije i estetike. Lazićevi radovi prevedeni su na više evropskih jezika: francuski, engleski, ruski, poljski i drugi.

Autor je sledećih knjiga: Estetika modernog teatra (s D. Rnjakom), 1976, Kultura režije, 1984, Dramska režija, 1985, Traktat o režiji, 1987, Pariska theatralia, 1988, Traktat o filmskoj režiji, 1988, Fenomen režija, 1989, Rasprava o filmskoj režiji, 1991, Traktat o lutkarskoj režiji, 1991, Svet režije, 1992, Hermeneutika režije, 1993, Rečnik dramske režije, 1996, Jugoslovenska dramska režija, 1996, Estetika operske režije, 1997, Estetika TV režije, 1997.

Autor je oko 30 zbornika i tematskih brojeva časopisa posvećenih umetnosti pozorišta, filma, radija i televizije, u kojima režija zauzima središnje mesto. Opšta karakteristika ovog interdisciplinarnog projekta predstavlja istraživanje fenomena režije, estetskih procesa rediteljske umetnosti, u sinhronim traganjima za estetikom režije, njene teorije, istorije i propedeutike. Za svoj rediteljski rad dobio je nagradu Akademije za pozorište, film, radio i televiziju (1964), a za režiju Tri sestre A. P. Čehova, subotičkog Narodnog pozorišta, na XX susretu vojvođanskih pozorišta Pohvalu, 1970. Dobitnik je Povelje za saradnju i doprinos u ostvarivanju istraživačkih projekata Zavoda za proučavanje kulturnog razvitka Srbije kao i Povelje filmskog časopisa "Sineast", 1988 za doprinos razvoju filmologije. Držao predavanja na univerzitetima u Parizu, Beogradu, Zagrebu, Ljubljani iz oblasti istorije i estetike režije.

Član je brojnih stručnih žirija, Udruženja književnika Vojvodine, Društva za estetiku Srbije, Udruženja dramskih umetnika Srbije, kao i međunarodnih asocijacija SIBMAS, FIRT, AICET, UNIMA. U izdavačkoj kući GEA uređuje Biblioteku dramskih umetnosti (pozorište, film, radio, televizija, video), gde objavljuje značajna dela iz istorije i estetike dramskih umetnosti (Arto, Tarkovski, Bergman, Stanislavski, Grotovski, itd.).

* * *

Za produkciju TV Beograd i TV Novi Sad režirao oko 100 televizijskih emisija i serija, filmskom i elektronskom tehnikom sedamdesetih godina: Vrelo, Živa filozofija, Put ka otvorenom društvu, Pismo, Selo bez seljaka 1970-1973. Autor je više dokumentarnih filmova naučnog, obrazovnog i kulturnog karaktera. Za TV Beograd režirao dokumentarno-igrane filmove Jauci Zmijanja, uvodna reč: Ivo Andrić, 1969; Na putevima kulture, 1969; Sremski Karlovci, 1969; Za TV Novi Sad režirao dokumentarni film Čas režije, Andžej Vajda u Novom Sadu, 1976. i TV mjuzikl Kuvarice, Miloša Nikolića, 1976. Za TV Niš snimio filmsku emisiju o Ingmaru Bergmanu 1997. Sudelovao u brojnim televizijskim emisijama umetničkog, naučnog, kulturnog i obrazovnog karaktera na TV Beograd i TV Novi Sad. Autor je više ogleda o mediju televizije, radija i videa. Posebno su zapažena njegova istraživanja estetike dramske, filmske, TV i radiofonske režije, kao i operske i lutkarske režije.

Lit.: Ko je ko u Srbiji, Beograd 1996; Filmska enciklopedija, tom II, Zagreb, 1989; Leksikon pisaca, Beograd, 1993; Tomislav Gavrić, Enciklopedija filmskih reditelja, tom III (u pripremi).