.  
.  
.  
.
PRAVOSLAVNA
SRPSKA 
 EPARHIJA
TEMIŠVARSKA
U RUMUNIJI
.
    
 matična str. 
 sadržaj
 istorija
 manastiri 
 crkve
 književnost 
 izložba
 veze
   pošta
.
 rumunski
 engleski
 
 
  
.
.
SRPSKE PRAVOSLAVNE CRKVE U RUMUNIJI
 
 
       
      
    Temišvar - Fabrika
     

       Adresa crkve: Temišvar (Fabrika) - 1900 Timişoara, str. Costache Negruzzi Nr. 5, Judeţul Timiş, România; tel. (056) 136 337 
       Hram crkve: Praznik Svetoga velikomučenika Georgija (Đurđevdan) 
       Autori ikonostasa: Rezbar neidentifikovan, slikar Nikola Nešković 
       Tematski sadržaj ikonostasa: u soklu - Žrtva proroka Ilije, Neopalima kupina, Mojsije podiže zmiju u pustinji, Irodova smrt; na carskim dverima - Blagovesti, na bočnim - Arhiđakon Stefan, odnosno Arhanđeo Rafail; iznad carskih dveri - Nerukotvorni obraz, nad bočnim - Arhanđeli Gavril, odnosno Mihail; prestone ikone - Sveti Nikola, Bogorodica, Spasitelj, Preteča; praznične ikone - Rođenje, Vavedenje Bogorodičino, Blagovesti, Rođenje, Sretenje, Krštenje, Preobraženje Hristovo, Ulazak u Jerusalim, Vaskrsenje, Vaznesenje Hristovo, Silazak Svetoga Duha, Uspenje Bogorodice; centralna ikona - Krunisanje Bogorodice; sledeći registar - ikone Svetih apostola; u luku - tematski sklop Raspeća, bočno sa obe strane - scene strasti Hristovih. Kao neki produžetak ikonostasa na čeonoj strani luka predstavljeni su proroci, a centralno među njima Bogorodica. Na čeonim zidovima bočno sa obe strane ikonostasa naslikani su Sveti Georgije, odnosno Sveti Dimitrije. 
       Autor zidnog slikarstva: Neidentifikovan 
       Drugi poznati umetnici: Sava Petrović iz Temišvara, Mihailo Bukurović iz Pečke, Ljubomir Aleksandrović iz Srpskog Semartona, Paul Murgu, Đura Nikolajević, prota Dragutin Ostojić, autori pojedinačnih ikona. 
       Kratak istorijat gradnje i obnove: Kao kvart Fabrika je predstavljala temišvarsku čaršiju. Tvrdi se da je i ona vezana za nekadašnju staru crkvu Svetoga Georgija, pri kojoj su zavedeni matični protokoli građanskog stanja 1727, godine. 
    Sadašnja crkva je građena 1746-1755. godine. Ikonostas Nikole Neškovića je iz 1764. godine. Opravki i prepravki je bilo naročito na spoljašnosti 1775, 1817, 1820, 1828, 1834, 1861, 1864, 1870, 1889-1893, 1904, pa i kasnije, tako da je sadašnja zgrada spreg prvobitnog izgleda i potonjih intervencija na njoj. 
    Povodom obeležavanja 250 godina od početka gradnje crkva je temeljno opravljena spolja, a unutrašnja dekoracija i slikarstvo restaurirano od strane stručnjaka Pokrajinskog zavoda Vojvodine za zaštitu spomenika kulture, iz Novoga Sada. 
       Sadašnje stanje crkvenog objekta: Crkva je u dobrom stanju. Ima oblik krsta i poligonalnu oltarsku apsidu. Toranj je priljubljen uz zapadnu fasadu. 
       Značajne pokretne umetničke vrednosti i kulturno-istorijske znamenitosti: U tornju su smeštena 4 zvona i satni mehanizam. Najstarije crkvene knjige potiču iz XVIII veka. 
       Crkva ima bogatu riznicu srebrnih utvari i bogoslužbenih predmeta. 
    Pri Crkvenoj opštini se čuva nešto preko 200 svetovnih knjiga - ostatak Društva Čitališta fabričkog, najstarije temišvarske biblioteke-čitaonice, osnovane 1828, obnovljene 1851. godine, kao i nekoliko slika iz kičice Dimitrija G. Tirola. 
       I u crkvi, i u porti ima grobova; oni su obeleženi, a pojedini natpisi još su dobro čitljivi. 
       Na trgu pred crkvom uzdiže se mermerna piramida sa krstom, koju je dao podići temišvarski senator Stojša Spasojević 1774. godine. 
       Kvart Fabrika je rodno mesto dvojice arhijereja Srpske pravoslavne crkve: godine 1819. tu je rođen Vasilije Petrović, potonji Vasilijan, episkop bački 1882-1891, a 1868 - Dobrivoj Branković, potonji Dimitrije, episkop dalmatinski 1913-1920. 
       Sveštenik: protonamesnik Branislav Stanković, rođen u Staroj Moldavi 1956, završio Bogosloviju u Karansebešu 1980. i Bogoslovski fakultet u Beogradu 1985; iste godine je rukopoložen; služio je u Arad-Gaju 1985-1990; od tada služi u Temišvaru (Fabrici). 
       Ostale crkve u mestu: Više katoličkih, rumunskih pravoslavnih, rumunskih unijatskih, evangeličkih crkava i jevrejskih sinagoga.

  
                Autor: Stevan BUGARSKI
  
 
 
.  
.  
.  
 

    
 All contents copyright © 1999. All rights reserved.