Aleksej Arsenjev

Pavel Sergejevič Poljakov

1904-1981

Istaknuti pesnik Donskog kozaštva u emigraciji, o kome još nisu prikupljeni i objavljeni biografski podaci niti data ocena njegove političke i kulturne delatnosti.

Rođen je 1904. godine u kozačkoj naseobini Ostrovskaja Ust-Medvedickog okruga Donske vojne oblasti. Kao pitomac Donskog kadetskog korpusa imperatora Aleksandra III u Novočerkasku verovatno je novembra 1920. g. sa Krima preko Grčke sa ovom vojnom školom stigao u Kraljevinu SHS - prvo u Staništa kraj Ptuja (Slovenija), a po preseljenju škole u Hercegovinu, novembra 1921. g, u Bileći. Po svoj prilici je kao dobrovoljac, sa 15-16 godina učestvovao u građanskom ratu na Donu jer se u emigraciji spominje njegov čin: niži kozački oficir ("urjadnik"). Više njegovih patriotskih pesama objavljen je u rukopisnim časopisima Donskog kadetskog korpusa u Bileći.

Posle maturiranja (1926) dolazi u Beograd gde se upisuje na Filozofski fakultet i nastanjuje u jednom od ruskih studentskih domova. Stipendija Državne komisije za pomoć ruskim emigrantima nedovoljna je za život, pa je P. Poljakov prinuđen da za život sarađuje fizičkim radom, raznošenjem novina i mleka.

Oko kozačkih vojnih organizacija u Beogradu krajem 20-ih godina grupiše se nacionalno opredeljena omladina. Pavle Poljakov postaje učesnik njihovih književnih kružoka, a kasnije se politički priklanja nacionalistickoj struji "voljnih (slobodnih) kozaka" koja je zastupala tezu da su kozaci autohtoni narod. Njihov osnovni program bio je ostvarenje nezavisnosti kozaka u okvirima suverene, ujedinjene države "Kozakije". Pavel Poljakov je i član Beogradske opšte-kozačke studentske stanice i u jednom broju njihovog glasila Jedinstvo (1931) objavljuje dve pesme. Njegove patriotske pesme i poeme, u kojima se prikazuje život kozaka i opisuju bojevi 20 i 30-ih godina, štampaju se u desetinama kozačkih novina i almanaha štampanih u Beogradu, Sofiji, Pragu i Parizu. Pored donskih kozaka, beogradskih studenata Borisa Kundrjuckog (1903-1933), Nikolaja Bukina (1903-1994), Nikolaja Vorobjova (1908-1989) i Ljudmile Kostine (1908-1974), Poljakov je bio saradnik praške izdavačke kuće "Književna kozačka porodica". U obliku brošure u Parizu mu je objavljena kozačka poema "Ivan i Fenja" (1931).

Juna 1936. g. na jednom političkom skupu u Beogradu, Poljakov čita svoj rad "Promena kursa u SSSR prema kozacima". Tokom 1937. g. uređuje književno-politički časopis "Kazačja lava". Februara 1938. g. u Beogradu je bila uhapšena grupa od desetak najaktivnijih članova pokreta, među njima i P. Poljakov. Trojicu aktivista jugoslovenske vlasti su proterale iz zemlje, a Poljakov je pušten iz istražnog zatvora. Godine 1939. u Pragu izlazi zbornik njegovih pesama ("Poeme").

Nije nam poznato da li je pesnik okončao svoje studije, ali krajem 30-ih godina on zarađuje književnim prevodima sa ruskog. Beogradski izdavač Geca Kon objavljuje njegove prevode sedam pripovedaka Nikolaja Gogolja ("Kralj duhova i druge strašne i fantastične priče", 1939), a izdavač Branislav Mesarević - prepev bajke u stihovima "Konjic-vilenjak" Petra Jeršova. Za poznatog crtača stripova Konstantina Kuznjecova P. Poljakov piše scenarije sa stripove ("Petar Veliki", objavljen 1940/41. u "Politikinom zabavniku" i dr.).

Kraj Drugog svetskog rata Poljakov nije dočekao u Jugoslaviji. Pretpostavljamo da je jednu godinu živeo u Mađarskoj, neko vreme u Austriji (Salzburg), a zatim se nastanio u Minhenu. Pisao je pesme, poeme i skaske sa decu, delovao kao član više ruskih emigrantskih i kozačkih organizacija, kojima je 50-ih godina Minhen bio jako uporište. Tu su mu objavljene četiri zbirke: skaske u stinovima "Tri brata", "Jelen" i poema "Čika Janoš" (1957), "Lirika" (1958) i zbornici pesama "Veni, vidi, vale" (1972) i "Otava" (1981). Lirici poznog perioda svojstveni su nostalgija za rodnim krajem, idealizacija kozačkog načina života i sumorno osećanje samoće.

Krajem 80-ih godina delo ovog pesnika postaje poznato na Donu, ubrzo posle perioda intenzivnog i sistematskog sakupljanja građe o životu i delatnosti donskih kozaka u dijaspori. U antologiji pesništva "donskog kozačkog zagraničja", objavljenoj 1994. g. u Rostovu na Donu, Pavle Poljakov zastupljen je sa šest pesama.

Umro je 1981. g. u Minhenu. Neobjavljeni rukopis studije "Pogibija Tihog Dona" verovatno se čuva u zaostavšini kod njegove ćerke koja živi u Nemačkoj.