.
.
.
.
PRAVOSLAVNA
SRPSKA
EPARHIJA
TEMIŠVARSKA
U
RUMUNIJI
.
|
|
matična
str. |
|
sadržaj |
|
istorija |
|
manastiri |
|
crkve |
|
književnost |
|
izložba |
|
veze |
|
pošta |
. |
|
|
rumunski |
|
engleski |
|
.
.
SRPSKE
PRAVOSLAVNE CRKVE U RUMUNIJI
Arad Gaj
Adresa crkve: 2900 Arad, str. Călţunaş,
Nr. 3, Judeţul Arad, România; tel. (057) 248 991.
Hram crkve: Praznik Preobraženja Gospodnjeg
Autori ikonostasa: Neidentifikovani
Tematski sadržaj ikonostasa: na carskim
dverima - Blagovesti i četvorica evanđelista, na bočnim - Sveti Georgije,
odnosno arhanđeo Gavril; iznad carskih dveri - Tajna večera, iznad bočnih
- Sveti Georgije, odnosno arhiđakon Stefan; prestone ikone - Sveti Nikola,
Bogorodica, Spasitelj, Preteča; centralna ikone - Preobraženje, bočno sa
obe strane po dve ikone apostola; u luku - Raspeće, u podnožju - Krunisanje
Bogorodice.
Autori zidnog slikarstva: Mita Pekurar iz
Batanje i Nikola Šuh (Nikolaus Schuch) iz Bileda
Drugi poznati umetnici: Nikola Popović,
Dušan Aleksić, Alleksandar Evrić, sva trojica autori pojedinačnih ikona.
Kratak istorijat gradnje i obnove: Blizina
Arada uslovila je sudbinu arad-gajskog naselja. Od presudnog je značaja
bilo što je aradski episkop Sinesije (Živanović) u XVIII veku odredio Arad-Gaj
za svoju letnju rezidenciju i tu podigao manastir, te su Gajčani posećivali
manastirsku crkvu.
Pošto je nakon jerarhijske podele 1864. godine manastir
ostao rumunskoj Aradskoj eparhiji, Srbi su 1870 zasnovali zasebnu crkvenu
opštinu, podvlašćenu srpskoj Temišvarskoj eparhiji; sledeće godine sagradili
su i crkvu od pečene cigle. Zgrada je dorađivana i ukrašavana tokom vremena
po mogućnostima siromašne crkvene opštine; značajnije opravke bile su 1924.
i 1988. godine, kada je započeto, odnosno završeno zidno slikarstvo.
Sadašnje stanje crkvenog objekta: Premda
zidana na brzinu, prema tipskim projektima, zgrada je sada u dobrom stanju,
u obliku lađe, sa poligonalnom oltarskom apsidom i tornjem-zvonikom. Na
skromno rezbarenu oltarsku pregradu prilagođene su u skladno uobličenu
celinu ikone prenete iz drugih crkava.
Značajne pokretne umetničke vrednosti i kulturno-istorijske znamenitosti:
U tornju su smeštena četiri zvona. Najstarije crkvene knjige su iz XVII
veka.
Na severnoj fasadi postavljena je mermerna ploča u spomen Srba meštana
poginulih u Prvom svetskom ratu.
Sveštenik: jerej Živa Milovan, rođen u Ivandi
1940, završio Srpsku pravoslavnu bogosloviju u Temišvaru 1958; rukopoložen
je 1982; služio je u Venju 1938-1985, Ivandi 1985-1989, Saravoli 1989-1990;
od tada služi u Arad-Gaju.
Ostale crkve u mestu: Više rimokatoličkih,
unijatskih, evangeličkih i rumunskih pravoslavnih crkava; jevrejska sinagoga.
|
|
|