Etnografski institut SANU 1947-1997

Breda VLAHOVIĆ

Istraživači i službenici Etnografskog instituta SANU

(1947–1997)

Aktom predsednika Komiteta za naučne ustanove, Univerzitet i Velike škole NR Srbije od 10. juna 1947. godine postavljen je za upravnika Etnografskog instituta dopisni član SAN dr Vojislav S. Radovanović, a odmah zatim 5. jula 1947. g. postavljeni su prvi honorarni naučni saradnici: akademici Aleksandar Belić, Dušan Nedeljković, Petar S. Jovanović, pa Jaša Prodanović, Gliša Elezović, dr Borivoje Drobnjaković, Petar Šobajić, Svetozar Tomić, arh. Aleksandar Deroko, arh. Branislav Kojić, dr Vojislav Stojanović, Danica Janković, Hristifor Crnilović, Mirko Barjaktarović, i dr.

Usvajanjem Statuta, postavljanjem upravnika i honorarnih saradnika ustanovljen je Etnografski institut kao naučno istraživačka ustanova Srpske akademije nauka. Prva stalno zaposlena, kao sekretar, bila je Darinka Zečević, a zatim za stručno-naučne saradnike Petar Ž. Petrović, Radoslav Lj. Pavlović i slikarka Olga Benson. Godine 1947. Institut dobija i četiri studenta stipendista, dva sa Etnološke grupe (Jovanka Golemović i Vidosava Nikolić) i dva sa Antropogeografske grupe (Željko Kumar i Mita Tomašević). Početkom 1948. godine Institut dobija i administrativnog službenika Milivoja Isailovića i još tri studenta stipendista (Rada Marković, Olivera Mikelj i Vojin Ivanović). U 1950. godini Etnografski institut se proširuje postavljanjem još šest asistenata od kojih su većina ranije bili stipendisti instituta (Jovanka Golemović-Lazarević, Rada Marković, Željko Kumar, Vidosava Nikolić-Krasnići, Nada Radotić, Mark Krasnići). Uz ranije honorarne naučne saradnike postavljeni su i dr Ilija Sindik, dr Vojislav Đurić, dr Milorad Dragić, dr Jovan Tucakov, a, za spoljne naučne saradnike dr Atanasije Urošević iz Skoplja, dr Jovan Trifunovski iz Skoplja, Rajko Nikolić iz Novog Sada i Jovan Vukmanović sa Cetinja. U drugoj polovini 1950. godine postavljen je i prvi bibliotekar, Emilija Cerović.

Naučni rad u Institutu tada se odvijao u odeljenjima: Antropogeografsko (rukovodioc Borivoje Drobnjaković), Folklorno (rukovodioc Dušan Nedeljković) i Odeljenje za narodnu arhitekturu (rukovodioci Aleksandar Deroko i Branislav Kojić) u kojima su bili okupljeni istaknuti i iskusni saradnici na naučnim istraživačkim poslovima. Ovi naučni radnici i njihovi saradnici postavili su naučno istraživački okvir i programski usmerili rad Etnografskog instituta.

Prvi direktor Instituta bio je dr Vojislav Radovanović, dopisni član SAN, redovni profesor Prirodno matematičkog fakulteta i honorarni redovni profesor na Grupi za etnologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu. Od 1947. do svoje smrti 1957. godine nalazio se na dužnosti upravnika Instituta. Naučno delo Vojislava Radovanovića može se podeliti na geografski, istorijsko geografski, antropogeografski i etnografski rad. Na tim osnovama i na osnovu svog naučnog iskustva postavio je smernice naučnog rada Instituta što je istovremeno bilo i u skladu sa programom Srpskog etnografskog zbornika. Jedan od glavnih zadataka od osnivanja Instituta bio je da se dovrši sistematsko ispitivanje naselja i porekla stanovništva i nekih drugih antropogeografskih pojava u Srbiji u krajevima gde je živeo srpski narod. U planu je bilo da se što pre, na osnovu ovih rezultata, napišu naučne sinteze o etnogenezi srpskog naroda i ostalih etničkih grupa na proučenim teritorijama, evoluciji naselja i kulture u našoj zemlji. U vezi sa tim proučavana su i plemena Kulize, Šaranci, Mataruge, Krivošije. Bilo je pokrenuto i proučavanje promena u kulturi, pre svega na primeru kuće i naselja. U to vreme prikupljeno je i oko 20 000 pesama nastalih za vreme drugog svetskog rata i revolucije i posleratne izgradnje zemlje. Akcijom je rukovodio akademik Dušan Nedeljković, a zbirka se čuva u Arhivu Etnografskog instituta. Etnografski institut je u vreme Vojislava Radovanovića pokrenuo i svoja glasila: Glasnik Etnografskog instituta, Zbornik Etnografskog instituta i Posebna izdanja Etnografskog instituta koja i danas izlaze. Rezultati naučno-istraživačkog rada saradnika Instituta i drugih naučnih radnika saopštavani su na plenarnim sednicama Instituta, i, o njima su se vodile rasprave. To je bila značajna naučna etnološka tribina.

Dr Borivoje Drobnjaković, redovni profesor etnologije na Filozofskom fakultetu u Beogradu i dopisni član SANU, na čelu Etnografskog instituta je bio od 1957. do 1961. godine kada je preminuo. Pripadao je generaciji naučnika koji su se formirali uz Jovana Cvijića i stekli solidnu osnovu za naučni rad. To bogato i dragoceno naučno iskustvo ispoljilo se u radu profesora Borivoja Drobnjakovića u Etnografskom muzeju u Beogradu na čijem je čelu bio od 1927. do 1950. godine, zatim na Filozofskom fakultetu (1951-1961.) i u Etnografskom institutu kao i u Etnološkom društvu Jugoslavije (do 1957.) čiji je bio i prvi predsednik.

Dr Borivoje Drobnjaković nastojao je da nastavi započeta i planom predviđena istraživanja antropogeografskih celina, ispitivanje varošica i kulturnih promena i narodnog života i običaja u širem smislu. Uključio je Etnografski institut i u međunarodne projekte. Organizovao je rad o etničkim i etnološkim odlikama naroda Jugoslavije za međunarodnu ediciju Narodi sveta Akademije nauka SSSR.

Posebno treba istaći njegovo angažovanje na redigovanju priloga i uređivanju Srpskog etnografskog zbornika i svih publikacija Etnografskog instituta.

Dr Mirko Barjaktarović, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, bio je direktor Instituta od 1961-1969. godine. U vreme dok je rukovodio Institutom nastavljen je rad na proučavanju predeonih celina u Srbiji. Istovremeno počela je izgradnja hidroelektrane Đerdap I na Dunavu, pa je i Etnografski institut započeo proučavanja ugroženih naselja priobalnog pojasa koja su početkom 70-tih godina objavljena u četiri Zbornika radova Etnografskog instituta SANU. Istovremeno su vršena i istraživanja narodnosti u Jugoslaviji (Rusina, Ukrajinaca i Slovaka). Rezultati istraživanja objavljeni su u posebnim publikacijama u saradnji sa maticama pomenutih nacionalnih manjina. Institut je istraživao i neke savremene pojave u naseljima u kojima se razvijala industrija kao primarna privredna grana. Posebno su ispitivane stalne dnevne migracije na prostoru Kolubare i gradovima Užicu i Mladenovcu. Rezultati ovih istraživanja saopštavani su na naučnim skupovima u zemlji i inostranstvu i pojedinačno objavljivani. Međutim, tada je došlo i do prekida u izdavanju publikacija Etnografskog instituta, Glasnik Etnografskog instituta nije izlazio čitavih osam godina.

Arh. Branislav Kojić, akademik, na čelu Instituta bio je od 1969-1971. godine. Posebnu pažnju usmerio je na izdavačku delatnost Instituta. Ažurirao je izdavanje Glasnika i ostalih publikacija. Tako je povratio ugled Etnografskom institutu koji je stekao u ovoj delatnosti pod rukovodstvom Vojislava Radovanovića i Borivoja Drobnjakovića.

Uz postojeći program rada Branislav Kojić je pokrenuo i istraživanja stalnih promena narodne kulture u selima Srbije. Istraživačkom mrežom bilo je obuhvaćeno 40 naselja. Rezultati su objavljeni u posebnom Zborniku radova Etnografskog instituta. Nastavljeno je i istraživanje ugroženih naselja izgradnjom hidroelektrane "Đerdap I" a rezultati su objavljeni u posebnim Zbornicima. Istraživanja su proširena na stanovništvo Rasine i naselja duž izgradnje pruge Beograd-Bar. U to vreme znatno je poboljšana razmena institutskih publikacija sa mnogim naučnim centrima u zemlji i inostranstvu, kao i učestvovanje saradnika na domaćim i međunarodnim naučnim skupovima.

Profesor dr Atanasije Urošević, akademik, vršio je dužnost direktora Etnografskog instituta od 1971. do 1973. godine. Ime Atanasija Uroševića ušlo je u nauku još 1922. godine, preko monografija oblasti i studija o gradskim naseljima, raspravama iz ekonomske geografije, geomorfologije, etnologije, istorijske geografije i etničke istorije stanovništva balkanskog prostora. Bio je član Srpske akademije nauka i umetnosti i Makedonske akademije nauka. U Etnografskom institutu bio je od njegovog osnivanja kao spoljni saradnik, a kasnije kao član naučnog veća sve do svoje smrti. U vreme rukovođenja Institutom, profesor A. Urošević organizuje i obeležavanje dvadesetpetogodišnjice rada Etnografskog instituta posebnim skupom i publikacijom u kojoj je izložen pregled delatnosti Instituta i postavljene smernice za budući rad.

Dr Milorad Vasović, redovni profesor Prirodno matematičkog fakulteta u Beogradu, bio je direktor Etnografskog instituta od 1974. do 1978. godine. U naučnoistraživačkom radu Milorad Vasović bavio se teorijom i metodologijom regionalne geografije, prirodom planinskih regija i izučavanjem dela Jovana Cvijića. Pre dolaska za direktora Etnografskog instituta bio je dugogodišnji spoljni saradnik i bavio se ispitivanjem preobražaja narodnog života u vezi sa industrijalizacijom zemlje.

U Institutu je nastavio rad na ranije započetim ispitivanjima promena u narodnoj kulturi sela (projektom rukovodila dr Milka Jovanović). Godine 1976. započeta su istraživanja preobražaja prigradskih naselja Beograda, Kruševca, Leskovca, Pirota i Novog Pazara, opet pod rukovodstvom dr Milke Jovanović, a u okviru četiri teme: antropogeografske i etnografske karakteristike naselja; kultura stanovanja; brak, porodica i srodnički odnosi; običajni život.

U 1976. i 1977. godini Institut je nosilac istraživanja kompleksne monografije kolonističkog naselja Bačko Dobro Polje. Akademik, prof. dr Obren Blagojević je okupio grupu saradnika iz Etnografskog instituta i drugih naučnih ustanova koji su obavili istraživanja i objavili ih u posebnoj publikaciji Instituta.

Akademik Petar Vlahović, redovni profesor etnologije i antropologije Filozofskog fakulteta u Beogradu, rukovodio je Etnografskim institutom od 1978. do kraja 1982. godine. Član je Crnogorske akademije nauka i umjetnosti, Beloruske akademije nauka, Antropološkog društva Evrope i Poljskog antropološkog društva. Specijalizirao je antropologiju u Pekingu i Ljubljani. Predsednik je Antropološkog društva Jugoslavije.

U Etnografskom institutu je sarađivao više godina na raznim projektima. Kao direktor, utemeljio je projekat Etničke i etnološke odrednice Srbije. Na ovoj temi saradnici Instituta rade i danas u okviru objedinjenog projekta Etnologija srpskog naroda i Srbije. Vodio je i projekat Etnološke odlike Đerdapskog Podunavlja II, a rezultati su objavljeni u publikacijama Etnografskog instituta, Etnografskog muzeja i Odeljenja za etnologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu. U to vreme pokrenut je i projekat Etnološko proučavanje iseljeništva iz Srbije po zamisli dr Dušana Drljače. Razvio je saradnju sa Katedrom za etnologiju Univerziteta u Poznanju i Krakovu i Institutom Poljske akademije nauka za materijalnu kulturu u Poznanju. Rezultati su izlagani na zajedničkim skupovima i u publikacijama. Obnovljena je saradnja sa Međunarodnom komisijom za proučavanje tradicionalne narodne kulture Karpata i Balkana.

Nastavljena je aktivna izdavačka delatnost; pet knjiga Zbornika radova posvećeno je istaknutim istraživačima i dugogodišnjim saradnicima Etnografskog instituta. Pokrenuto je izdavanje edicije Etnografskog instituta na stranim jezicima.

Dr Milka Jovanović, viši naučni saradnik, bila je vršilac dužnosti direktora dva puta po šest meseci u 1983. i 1984. godini. U to vreme nastavljen je redovan rad na započetim projektima. Rukovodila je istraživanjima savremenih promena u narodnoj kulturi, "Preobražaja seoskih naselja u Srbiji" i "Preobražaja prigradskih naselja na primeru Beograda, Kruševca, Leskovca, Pirota i Novog Pazara".

Institut je 1983. godine bio domaćin Međunarodnoj komisiji za proučavanje Karpata i Balkana čiji je sastanak održan u Prijepolju. Sastanci Komisije su inače održavani svake godine u jednoj od zemalja učesnica u radu.

Dr Desanka Nikolić, naučni savetnik, kao vršilac dužnosti direktora u 1983. godini nastojala je da se nastavi uredan rad na tekućim projektima.

Profesor dr Dušan Bandić, redovni profesor na Filozofskom fakultetu u Beogradu, bio je direktor Etnografskog instituta od 1984. do 1989. godine. U toku svog mandata nastojao je da nastavi započeti projekat Etničke i etnološke odrednice stanovništva Srbije. Pored saradnika iz Etnografskog instituta na tom projektu učestvovao je i veći broj mladih etnologa. Nastavljen je takođe rad na monografijama oblasti u Srbiji, i iseljeništva iz Srbije. Iz ove teme nastalo je nekoliko magistarskih teza i više saopštenja na skupovima u zemlji i inostranstvu.

Istraživanja kulture stanovanja, društvenih odnosa, običaja i stvaralaštva u gradu započeto je u 1986. godini u Boru, Užicu, Kruševcu i Šapcu. Proučavanje gradskog prostora i života stanovnika varošica i gradova bilo je predmet pažnje istraživanja Instituta od njegovog osnivanja. Ali, kao poseban istraživački projekat uobličen je krajem osamdesetih godina u vreme kada je u svetu to postao stalni predmet interesovanja savremene etnologije.

Saradnja na međunarodnom planu, odvijala se posebno sa institucijama u Bratislavi, Moskvi i Poznanju, organizovanjem naučnih skupova i pojedinačnim studijskim boravcima istraživača.

Dr Nikola Pantelić, naučni savetnik, sada rukovodi radom Etnografskog instituta.

Prvi je direktor Etnografskog instituta izabran iz redova zaposlenih u ovoj ustanovi, svi njegovi prethodnici obavljali su ovu dužnost honorarno kao profesori Univerziteta. Od 1991. godine Etnografski institut je koordinator zajedničkog projekta Etnologija srpskog naroda i Srbije kojim rukovodi dr Nikola Pantelić. Saradnici instituta rade na četiri teme podprojekta: Etničke i etnološke odlike stanovništva Srbije; Srbi van Srbije u dijaspori i nacionalne manjine na tlu Srbije; Etnološko proučavanje simboličke komunikacije i Etnološka monografija Vojvodine na kojima je okupljen veliki broj saradnika. Iz rada na projektu poslednjih godina objavljeno je više monografskih dela i niz priloga u redovnim izdanjima Instituta. Započeto je izdavanje nove edicije Životopis u kojoj se objavljuju pretežno priče iz života Srba van Srbije.

Institut svake godine organizuje naučne skupove sa učesnicima iz inostranstva na kojima se raspravlja o važnim problemima iz etnologije srpskog naroda i Srbije, o novim stremljenjima i metodološkim pitanjima i pristupima, kao i o novim okvirima etnološke nauke.

U zajednici sa Etno-kulturološkom radionicom Svrljig, Institut od 1995. godine organizuje međunarodne naučne skupove iz duhovne i materijalne kulture stanovništva istočne Srbije i susednih oblasti a saopštenja se objavljuju u Etnokulturološkom zborniku. Posvećuje se i pažnja obrazovanju i specijalizaciji mlađih istraživača. Sada su u rad na Projektu uključena tri stipendista Ministarstva za nauku i tehnologiju Srbije. Jedan istraživač saradnik boravi već dve godine u Mađarskoj gde ispituje život srpske nacionalne manjine. Obnavlja se i međunarodna saradnja sa vodećim etnološkim ustanovama, naročito u susednim i slovenskim zemljama.

U Etnografskom institutu od osnivanja do danas radili su ili rade:

Darinka Zečević, antropogeograf, prvi stalni saradnik i prvi sekretar Etnografskog instituta, radila je od 1947. do svoje smrti 1970. godine. Pored organizacije naučnoistraživačkog i administrativnog posla u Institutu, bavila se i antropogeografskim istraživanjima. Objavila je više radova i bila je član istraživačkih timova.

Petar Ž. Petrović, etnolog, jedan od prvih naučnih radnika stalno zaposlenih u Institutu. Radio je od osnivanja 1947. do 1959. godine, kada je penzionisan. Pripadao je generaciji koja se obrazovala pod rukovodstvom J. Cvijića, J. Erdeljanovića, T. Đorđevića i drugih istaknutih profesora toga vremena, što je bilo od posebnog značaja za njegov stručni i naučni rad u proučavanju života i običaja. Najviše je istraživao u Šumadiji, ali i u drugim krajevima Srbije, Crnoj Gori, u Makedoniji, Bosni i Hercegovini. Obrađivao je mnoga pitanja, a najviše teme iz simbolike tradicionalne umetnosti i narodne religije, što je došlo do izražaja i u Srpskom mitološkom rečniku (sa Š. Kulišićem i N. Pantelićem). Njegova proučavanja antropogeografskih oblasti mogu biti obrasci za takva dela, na primer Život i običaji narodni u Gruži, Šumadijska Kolubara, Raška i drugo.

Radoslav Pavlović, geograf, takođe, jedan je od prvih koji su postavljeni 1947. godine. U Institutu je radio do 1959. godine, kada je penzionisan. Pripadao je antropogeografskoj školi. Bavio se antropogeografskim problemima. Pisao je o seobama Srba i Arbanasa u posebnim uslovima, o Kulizama (poreklo i starina), a ispitivao je Kopaonik, Nadibar i Gokčanicu.

Olga Benson, slikar, jedan od prvih saradnika Etnografskog instituta. Kratko vreme je bila zaposlena kao folklorno-etnografski slikar. Mnogi crteži i akvareli koje je ostavila Etnografskom institutu Olga Benson dragoceni su dokumenti za narodno odevanje.

Milivoje Isailović je imenovan početkom 1948. godine za administrativnog službenika. U Institutu je bio kratko vreme, a kasnije sarađivao kao prevodilac.

Jovanka Golemović-Lazarević, etnolog, u Institutu je od 1947. godine kao stipendista, a od 1950. godine postaje stalni saradnik. Bavila se pitanjima folklora i narodnih običaja. Pisala je o lazaricama u Prizrenskom Podgoru, o maleševskoj narodnoj poeziji i drugom. Posle kraćeg vremena napustila je Etnografski institut.

Vidosava Nikolić-Stojančević, etnolog, naučni savetnik, u Institut došla je kao jedan od četiri stipendista 1947. godine, a 1950. postaje stalni član Instituta i ostaje do penzionisanja 1989. godine. Bavila se raznim problemima, među kojima su poreklo stanovništva, narodna nošnja, društveni, porodični običajima, naročito južne i zapadne Srbije i Kosova i Metohije. Pored terenskih istraživanja bavila se proučavanjem arhivske građe na osnovu koje je objavila nekoliko knjiga (Vranjsko Pomoravlje, Toplica, Porodica u sistemu tradicionalnih i savremenih ustanova u društveno-običajnom životu Raževaca, Porodica u Podgorini). Pripada najistaknutijim naučnim radnicima Instituta.

Željko Kumar, antropogeograf, jedan od 4 stipendista iz 1947. godine. Stalni saradnik postao je 1950. godine, ubrzo je napustio Institut. Istraživao je varošice Mladenovac, Staru Pazovu, Stari Slankamen.

Rada Marković-Boreli, etnolog, radi u Etnografskom institutu od 1950. do 1961. godine kada je prešla u Institut za sociološka istraživanja. Bavila se problemima usmenog narodnog stvaralaštva, običajima i drugim problemima. Prikupljala je narodne pesme i prozno narodno stvaralaštvo.

Dr Mark Krasnići, antropogeograf. Studirao u Beogradu, a doktorsku tezu odbranio u Ljubljani. U Institutu je radio od njegovih početaka do 60-tih godina. Bavio se raznim pitanjima iz antropogeografije i etnologije, pre svega Kosova i Metohije. Pisao je o Prizrenskom Podgoru, o besi kod Šiptara, o društveno geografskim promenama na Kosovu i Metohiji, o kuli u Metohiji. Iz Instituta je otišao za profesora Pravno ekonomskog fakulteta u Prištini.

Profesor dr Milenko Filipović, etnolog, studirao kod Jovana Cvijića, Jovana Erdeljanovića i kod Tihomira Đorđevića, na grupi za geografiju, etnologiju, arheologiju i nacionalnu istoriju. Bio je svestran i vrlo plodan naučnik i istraživač. U Etnografskom institutu je radio od 1950. do 1955. godine. Jedan je od najistaknutijih srpskih etnologa i kao takav ostavio snažan uticaj na neke od saradnika. Napisao je veliki broj monografija naselja i oblasti, pa studije o etničkim grupama, narodnoj privredi, ishrani, nošnji i tekstilu, društvenoj organizaciji, običajima, religiji, usmenom narodnom stvaralaštvu, i mnogim drugim pitanjima.

Leposava Žunić, etnolog, radila je od 1952. do 1961. godine. Pisala je o Sarakačanima na Goču, o seoskim dečjim igrama u Srbiji, o dubljansko-popinskoj kamenorezačkoj "industriji" i drugim problemima. Kasnije je nastavila saradnju sa Institutom kao lektor velikog broja izdanja Etnografskog instituta.

Nada Radotić, geograf, jedna od prvih saradnika Instituta, prvo kao stipendista od 1947, pa kao stalni saradnik. Posle nekoliko godina (1960) napustila je Institut, a radila je antropogeografska proučavanja varošica.

Emilija Cerović, istoričar umetnosti, postavljena je 1950. godine za bibliotekara i na tom mestu ostala je do penzionisanja 1980. Objavila je nekoliko bibliografija i članaka o narodnoj i naivnoj umetnosti.

Jovan Milić, od 1959. do penzionisanja 1994. Radio je prvo na poslovima administrativnog službenika, a posle, dugi niz godina kao sekretar Instituta.

Sofija Kumrić, dugo godina, do odlaska u penziju 1985, radila je na održavanju čistoće u Institutu.

Prof. dr Cvetko Kostić, sociolog, u Institutu je radio 50-tih godina, a zatim prelazi u Institut za sociologiju, a kasnije na Filozofski fakultet u Beogradu. Bavio se problemima ruralne i urbane sociologije, seljacima, industrijskim radnicima, postankom i razvitkom čaršije, pitanjima porodice i društvene zajednice.

Dr Dragoslav Antonijević, etnolog, redovni je član Srpske akademije nauka i umetnosti. U Etnografskom institutu je radio od 1955. do osnivanja Balkanološkog instituta SANU 1969. godine. Predsednik je Upravnog odbora i član Naučnog veća Instituta. Naučni rad započeo je u Etnografskom institutu. Bavi se mnogim pitanjima iz oblasti folkloristike, radio je na monografskom proučavanju predeonih celina, proučavanjima "divljih" naselja i drugim problemima. Objavio je više istaknutih studija iz metodologije, magijsko ritualnih običaja Srba i drugih balkanskih naroda, pa narodnog teatra i glumovanja i drugih pitanja.

Prof. dr Dušan Drljača, etnolog, naučni savetnik, radio je kao kustos u Zemaljskom muzeju u Sarajevu, 1960. godine prelazi u Etnografski institut, gde i danas rukovodi podprojektom "Srbi van Srbije – u dijaspori i nacionalne manjine u Srbiji". Bio je dve godine na specijalizaciji u Poljskoj što je imalo uticaja na njegov dalji rad i održavanje kontakata sa poljskim etnolozima. Bavio se pitanjima migracija stanovništva, problemima ugroženih naselja usled izgradnje (Đerdap, Rasina), Etničkim grupama i nacionalnim manjinama (Poljaci, Jevreji, Italijani, Rusini i drugi), zatim etnološkim filmom, etno-parkovima i drugim pitanjima. Od 1994. godine redovni profesor Univerziteta u Banja Luci. Učestvovao je na mnogim skupovima u zemlji i inostranstvu i objavio veliki broj radova. Objavio je knjigu Kolonizacija i život Poljaka u jugoslovenskim zemljama.

Dr Miljana Radovanović, antropogeograf, u Institut je došla 1962. godine gde je penzionisana 1987. godine. Ostala je veoma aktivna, bez obzira što je odavno u penziji. Iako antropogeograf, bavi se različitim pitanjima iz etnologije, narodnog stvaralaštva i folkloristike, kao i istorije etnologije (Vuk Karadžić – etnolog i folklorista, Branislav Nušić – etnolog i folklorista). Kao antropogeograf istraživala je naselja, migracije i drugo. Učestvuje na mnogim stručnim i naučnim skupovima u zemlji i inostranstvu.

Breda Vlahović, diplomirala je etnologiju i istoriju umetnosti u Ljubljani. U Institutu je radila od 1962. do 1996. godine. Bavila se raznim pitanjima, pisala je o ishrani, migracijama, običajima (kod Rusina, Srba i Slovenaca), o promenama u kulturi, o kulturi stanovanja, o Srbima u Sloveniji i drugom. Učestvovala je na naučnim skupovima u zemlji i inostranstvu i u radu Međunarodne komisije za proučavanje tradicionalne narodne kulture Karpata i Balkana.

Dr Olivera Mladenović, etnolog, diplomirala je srpski jezik i književnost i etnologiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu. U Institutu je radila od 1962. godine do penzionisanja 1984. Bila je poznati naučnik i značajan radnik u kulturnom životu Srbije i Jugoslavije. Najznačajnija su njena proučavanja narodnih igara koje je obradila i objavila u radovima i saopštenjima na domaćim i međunarodnim naučnim skupovima. Najznačajnije joj je delo "Kolo u Južnih Slovena". U Institutu se čuva anketa o narodnim igrama u Srbiji koju je prikupljala više godina i u kojoj su mnogi dragoceni podaci.

Dr Slobodan Zečević, naučni savetnik, završio je studije prava i etnologije. U Etnografskom institutu je radio od 1963. do 1965, kada je otišao za upravnika Etnografskog muzeja. Istraživao je narodne igre, običaje, verovanja i mitologiju Srba i napisao više studija i članaka. Posle prelaska u Etnografski muzej, Slobodan Zečević ostaje saradnik Etnografskog instituta i učestvovao je u realizaciji istraživanja srpske tradicionalne mitologije i religije.

Olga Moskovljević, etnolog, radila je od 1963. do 1965. godine. Bavila se pitanjima iz etnologije evropskih i vanevropskih naroda. Pisala je o običajima u Norveškoj, o Vukovim narodnim pesmama i stvaralaštvu finskog pesnika Runeberga i drugom.

Dr Miroslav Draškić, etnolog. Radio je u muzeju u Banjaluci i u Etnografskom muzeju u Beogradu. U Etnografski institut došao je u 1972. gde je ostao sve do prerane smrti 1975. godine. U Institutu je radio na istraživanjima etničkih procesa i učestvovao u monografskim proučavanjima predeonih celina.

Mr Radomir Rakić, etnolog, u Etnografskom Institutu je radio od 1970. do 1971. godine. Bavio se pitanjima srodničkih odnosa. Prešao je na Filozofski fakultet u Beogradu.

Prof. dr Dušan Bandić, etnolog, radio je u Etnografskom institutu od 1969. do 1970. godine, kao asistent na ispitivanju kulturnih promena u okolini Beograda. Otišao je na Filozofski fakultet u Beogradu gde je profesor etnologije. Predmet njegovih interesovanja su pitanja iz religije i duhovnog života. Bio je direktor Etnografskog instituta od 1984. do 1989. godine.

Dr Milka Jovanović, etnolog, viši naučni saradnik. Do 1971. bila je na Filozofskom fakultetu u Beogradu, kada je prešla u Etnografski institut, gde je ostala sve do penzionisanja 1991. godine. Njeni najpoznatiji radovi su iz oblasti narodne nošnje i odevanja, (Narodna nošnja u Srbiji u XIX veku). Vodila je dva projekta o savremenim promenama u kulturi Srbije, o čemu svedoče tri zbornika radova u kojima su objavljeni rezultati istraživanja.

Dr Lasta Đapović, etnolog, naučni saradnik. U Institutu je od 1970. godine. Predmet njenih istraživanja su običaji i rituali posebno u vezi sa zemljom (Zemlja – verovanja i rituali), kao i kultura stanovanja. Bila je član Međunarodne komisije za istraživanje Karpata i Balkana.

Dr Milica Purić-Živanović, etnolog, u Etnografskom institutu radila je 1971. godine, kada je prešla na Filozofski fakultet u Beogradu.

Dragomir Antonić, etnolog. U Institutu radi od 1974. godine. Pretežno se bavi pitanjima običaja uz godišnje praznike, tradicionalnom ishranom naročito u posebnim prilikama i drugom. Autor je ili koautor više filmova o običajima i verovanjima, objavio je više radova.

Dr Desanka Nikolić, etnolog, naučni savetnik. U Etnografski institut došla je 1973. godine, iz Vojnog muzeja u Beogradu. U penziji je od kraja 1995. godine, ali još uvek aktivno radi kao rukovodilac podprojekta "Etničke i etnološke odlike stanovništva Srbije". Bavila se odevanjem graničara vojne krajine 18. i 19. veka (Odevanje graničara vojne krajine u XVIII i XIX stoleću) i narodnim stvaralaštvom, a posle toga, kao i sada, akulturacijskim procesima i pitanjima mentaliteta. Istraživala je antropogeografske oblasti (Gornje Dragačevo) i objavila više radova o pomenutim temama.

Mr Zorica Divac, etnolog. U Institutu je od 1976. godine. Tema njenog istraživanja je porodični život, oblici tradicionalnih zajednica, transformacije seoske porodice a ranije je radila na nekim pitanjima iz fizičko-antropološke problematike.

Marija Đokić, etnolog. U Etnografskom Institutu radi od 1976. godine. Bavila se ispitivanjima porekla stanovništva. Sada je sekretar naučnog projekta i sekretar uređivačkog odbora.

Mr Miroslava Malešević, etnolog. Od 1979. godine zaposlena je u Institutu. U SAD bila je na dvogodišnjem studijskom boravku. Pretežno radi na socijalno-antropološkim pitanjima u vezi sa položajem žene u tradicionalnoj kulturi ali i savremenom društvu.

Dr Dobrila Bratić, etnolog, naučni saradnik. U Institutu je od 1979. godine. Predmet njenih istraživanja su mitska bića i različita verovanja o čemu svedoče i njeni radovi (Gluvo doba).

Aleksandar Janković, etnolog. U Institutu radi na poslovima bibliotekara od 1981. godine. Objavio je nekoliko bibliografija o izdanjima Instituta.

Mr Miroslava Lukić-Krstanović, etnolog. Dobitnik je nagrade "Borivoje Drobnjaković". Od 1982. godine radi na pitanjima iseljeništva (Srbi u Kanadi i Srbi u Mađarskoj), etničkog identiteta i narodnih skupova. Objavila je više radova iz te problematike.

Dr Nikola Pantelić, etnolog, naučni savetnik. U Etnografski institut došao je 1987. godine iz Etnografskog muzeja. Sada je na dužnosti direktora Instituta i rukovodilac projekta "Etnologija srpskog naroda i Srbije". Bavi se problemima porodice, običaja, religije i narodne umetnosti. Objavio je veći broj radova (Narodna umetnost Jugoslavije, Nasleđe i savremenost, koautor u Srpskom mitološkom rečniku).

Mr Ines Prica, etnolog. U Institutu je radila od 1985. do 1990. godine, kada je otišla u Zagreb. Bavila se pitanjima iz života gradske omladine.

Mr Dragana Antonijević, etnolog. U Institutu je od 1984. Bila je na specijalizaciji u Francuskoj. Radi na pitanjima iz oblasti srpskog usmenog stvaralaštva. Rezultate istraživanja saopštava na naučnim skupovima u zemlji i inostranstvu kao i naučnim publikacijama.

Mr Mirjana Pavlović, etnolog. Rad u Institutu započela je kao stipendista, a od 1987. godine stalno zaposlena. Istraživala je Srbe u Čikagu u SAD. Radi i na proučavanju Srba u Mađarskoj, kao i medicine – između tradicije i sadašnjosti.

Nenad Brestovac, od 1985. do 1989. godine obavljao poslove kurira i održavanja čistoće.

Dr Ivan Čolović, naučni savetnik. U Institutu radi od 1990. godine. Diplomirao na Filološkom fakultetu književnost, a doktorirao na Odeljenju za etnologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu. Predmet njegovih istraživanja je savremeni folklor, simbolična komunikacija i politička antropologija. Iz te problematike objavio je nekoliko knjiga i veliki broj radova. Glavna dela: Divlja književnost (1975), Bordel ratnika (1993) i Politika simbola (1997). Rukovodilac je podprojekta Etnološko proučavanje simbolične komunikacije.

Radmila Pejanović, od 1990. godine radi na poslovima održavanja čistoće, kurira i fotokopiranja.

Mr Mladena Prelić, etnolog. Rad u Institutu počela je kao stipendista, a od 1991. godine radi kao stalni saradnik. Ispitivanja je usmerila na izučavanje Srba u Mađarskoj u 20. veku i na probleme etničkog identiteta uopšte.

Mr Miroslav Niškanović, etnolog. U Etnografskom institutu je od 1992. godine, a pre toga je bio viši kustos Zemaljskog muzeja u Sarajevu. Istraživanja su mu usmerena na život i etnički identitet Srba u Bosni.

Milina Ivanović-Barišić, etnolog. Od 1994. godine u Etnografskom institutu, radi na poslovima bibliotekara. Ispituje različita pitanja iz etnologije. Učestvuje na naučnim skupovima i objavljuje radove.

Nevenka Trbović, od 1994. godine radi kao administrativni sekretar Etnografskog instituta.

Mr Bojan Žikić, etnolog. Rad u Etnografskom institutu počeo kao stipendista, a 1995. godine postao je stalni istraživač-saradnik. Istražuje pitanja iz oblasti metodologije i teorije i narodno stvaralaštvo u prošlosti i sadašnjosti.

Mr Zorica Ivanović, etnolog. U Institutu radi od 1996. godine. Bila je na specijalizaciji u Francuskoj gde je i magistrirala. Bavi se pitanjima porodice i srodstva.

Na radu u Institutu su i stipendisti Ministarstva za nauku i tehnologiju:

// Projekat Rastko / Antropologija i etnologija //
[ Promena pisma | Pretraga | Mapa Projekta | Kontakt | Pomoć ]