Sveti Danilo II
arhiepiskop srpski

1324-1337

Iz knjige: Episkop šumadijski Sava, Srpski jerarsi od IX do XX veka, "Evro" - Beograd, "Unireks" - Nikšić, "Kalenić" - Kragujevac, 1996.

Danilo II, čije se mirsko ime ne zna, bio je vlastelinski sin. Pre odlaska u manastir bio je u dvorskoj službi kralja Milutina, a odatle je poput svetoga Save pobegao "u manastir sv. Nikole, u Končul, gde ga je iguman Nikola zamonašio i izmenio mu nepoznato nam svetovno ime u Danila..."
Kao što je nekada sveti Sava primio u ćeliju Arsenija, svog budućeg naslednika, tako je i jeromonah Danilo primljen u ćeliju arhiepiskopa Jevstatija u kojoj se podvizavao godinu i po dana. Na saboru, održanom u Srbiji, izabran je za igumana hilandarskog. Ubrzo je stigla u "Svetu Goru i Hilandar velika napast od katalonskih razuzdanih razbojničkih četa, koje su dodijavale Svetogorcima tri godine i tri meseca, 1307 —1309". Na čelu odbrane Hilandara stajao je iguman Danilo koji je u to vreme bio "više ratnik, diplomata i upravnik nego li monah".
Posle jedne poverljive misije u Debrcu, u drugoj polovini 1310, iguman Danilo se vratio na svoju dužnost u Hilandar. Međutim, ubrzo se povukao u Karejsku ćeliju, ali se ovde nije dugo zadržavao, jer je polovinom 1311. godine izabran za episkopa banjskog. Novom episkopu je kralj Milutin, koji je započeo izgradnju hrama Svetog Stefana u Banjskoj, stavio u dužnost da se brine o svršetku hrama toga, i što je na potrebu za podizanje i ustrojstvo umetnosti crkvene lepote svete crkve".
Budući da je prisustvovao poslednjim časovima kraljice Jelene, "ostavio je detaljan i dirljiv opis njene smrti i polazak pogrebne povorke iz Brnjaka za Gradac..."
Kada je završeno podizanje Banjske, episkop Danilo se povukao u Hilandar u prvoj polovini 1315. godine, a iduće godine se vratio u Srbiju na poziv kralja Milutina koji je želeo da ga vidi na prestolu svetoga Save. Episkop Danilo je posle smrti arhiepiskopa Save III, 26. jula 1316, uzeo učešća u radu izbornog sabora koji se triput sastajao i tek tada izabrao za novog arhiepiskopa igumana hilandarskog Nikodima (1317-1324), Danilovog učenika. Pretpostavlja se da je episkop Danilo mnogo doprineo da se strasti smire i da za arhiepiskopa bude izabran Nikodim.
S obzirom da se želja kralja Milutina nije ostvarila, episkop Danilo je izabran za episkopa humskog sa sedištem u Bijelom Polju pri sabornom hramu Svetih Apostola. Zaslugom episkopa Danila oslikana je priprata i naos ove crkve u vremenu od 1318. do 1320. godine. Budući odan kralju Milutinu, episkop Danilo se našao i kraj kraljeve samrtne postelje i sahranio ga u hramu Svetog Stefana u Banjskoj.
Kada se Danilo povukao sa Humske eparhije u Hilandar, eparhiju je polovinom 1322. godine poverio poznatom episkopu Stefanu Pekpalu. Posle smrti arhiepiskopa Nikodima episkop Danilo je, 14. septembra 1324. godine izabran za jedanaestog arhiepiskopa srpskog.

Arhiepiskop Danilo je došao na presto svetog Save sa vrlo velikim iskustvom. U njegovom radu posebno su došle do izražaja njegove sposobnosti za građevinske poslove, a koje je on pokazao prilikom građenja manastira Dečana. Kao što je sanirao materijalne prilike osirotele Humske eparhije dobijanjem novih vlastelinstava, tako je doprineo i utvrđenju vlastelinstva manastira Dečana. Za vreme njegove uprave Srpskom crkvom podizane su nove i obnovljenje zapustele crkve. "Podigao je u Peći hram Bogorodice Odigitrije - Putevoditeljnice, s dva mala hrama u njoj, Sv. Jovanu i Sv. Arseniju, gde je nabavio grčke knjige i osigurao službu grčkim monasima. Sagradio je crkvicu Svetog Nikole kraj svoje velike zadužbine. Smislio je i izveo ispred pećkih hramova krasnu, naslikanu, pripratu s pomostom. Sazidao je pirg s crkvicom Sv. Danila na vrhu i sa zvonima, s Primorja mučno dovezenim. Verujem, završio je prekinutu obnovu Žiče, opustele od Kumana, pokrio ju je, digao je stub, slikao trpezariju i podigao jednu drvenu zgradu."

Pored toga arhiepiskop Danilo je još "u Magliču obdario crkvu Sv. Đorđa, podigao je palate i sagradio ćelije. U Jelšici je podigao crkvu Sv. Mihaila i dvor. U Lizici je obnovio crkvu Sv. Save. Sve svoje zadužbine opkolio je vinogradima, voćnjacima i vrtovima. Gde nije stigao podići crkve od kamena, gradio ju je od drveta."
Arhiepiskop Danilo spada u red najzaslužnijih poslednika svetoga Save. "Išao je stopama sv. Save i njegovih najboljih naslednika. Nastavljao je što su dobri mitropoliti započeli i ispravljao što su slabi pokvarili; tako je i on, otprilike, ispisivao sud o dobrim arhiepiskopima kojih je Živote pisao."

Životno delo arhiepiskopa Danila Životi kraljeva i arhiepiskopa srpskih" ostalo je vekovima živ član srpske književnosti".

Arhiepiskop Danilo pridržavao je presto svetoga Save četrnaest godina i tri meseca. Predstavio se 19. decembra 1337. godine. Srpska pravoslavna crkva ga je uvrstila u red svetih.

Istorija / Ljudi / Duhovnost / Hramovi / Umetnost / Veze
Naslovna / Promena pisma

Pećka patrijaršija, Mitropolija crnogorsko-primorska i TIA Janus se zahvaljuju svim institucijama i pojedincima koji su pomogli pravljenje ovog sajta i elektronske biblioteke.

© 2001. Autorska prava na pojedinačne elemente sajta zadržavaju njihovi autori i vlasnici, a na celinu TIA Janus. Umnožavanje materijala bez dozvole nije dozvoljeno.

Preporučene
veze