Poljsko-srpskohrvatski rečnik biljaka

Elektronsko izdanje:
"Tehnologije, izdavaštvo, agencija Janus"
Beograd

• Urednik: prof. dr Petar Bunjak
• Izvršna produkcija: Zoran Stefanović, Nenad Petrović i Nedeljko Ilić
• Likovno oblikovanje: Marinko Lugonja
• Za izdavača: Zoran Stefanović
• Motiv na naslovnoj strani: Stanisław Wyspiański: balustrada w klatce schodowej Domu Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie
• Sva prava pridržava autor.
• Prava za ovo elektronsko izdanja ustupljena su ekskluzivno Projektu Rastko - Poljska.

PREDGOVOR

Kako već sam naziv kaže, ovaj rečnik je namenjen, na prvom mestu, korisnicima koji bi želeli da znaju kom imenu poljske biljke odgovara ono srpskohrvatsko. U obrnutom smeru, od velike pomoći je ponuđeni »Poljsko-srpskohrvatski indeks«, koji, praktično, predstavlja rečnik u malom.

Rečnik je stvoren sa ciljem da korisniku pruži što je moguće širu informaciju o nazivima biljaka, ali bez želje da opterećuje pojmovima koji su veoma retki u upotrebi i predstavljaju endemske nazive biljaka. Obrađena je u najvećoj mogućoj meri flora Poljske, pre svega vaskularne biljke, kao najrasprostranjenije. Rečnik sadrži i zavidan broj biljaka koje u Poljskoj ne rastu ili su uvezene, a veoma su u Poljskoj popularne i stvoren je sa nadom da će pomoći kako prevodiocu, tako i studentu.

U pronalaženju srpskohrvatskih određenja, korišćenja je bogata srpska, hrvatska i bosanska literatura, a konsultovani su i najnoviji dostupni rečnici opšteg tipa. Pošto srpskohrvatski jezik predstavlja jedan, nerazdvojiv organizam (sledeći zlatnu Benešićevu misao »da je srpski isto što i hrvatski«^[1]), nisu pravljenje nikakve podele, ali su obe danas razvijane norme (‘srpska’ i ‘hrvatska’ ili, preciznije, ‘zapadna’ i ‘istočna’) pomno proučene i primenjene.

Uzeta je u obzir i specifičnost nastanka poljske i srpskohrvatske botaničke nomenklature. Naime, specijalizovana poljska botanička terminologija ima drugu tradiciju nastanka i danas su u primeni nazivi sastavljeni uglavnom od dva člana, jedan za označavanje porodice i drugi, koji određuje tačan naziv biljke, na primer psianka ziemniak ili psianka pomidor. U srpskohrvatskoj terminologiji preovladava šarenilo, uslovljeno brojnošću regionalnih narodnih naziva koji su u većoj ili manjoj meri rasprostranjeni na terenu srpskohrvatskog jezika. I to je uzeto u obzir i načinjen je pokušaj da se navedu najfrekventniji oblici. Kao uzor je poslužio Simonovićev Botanički rečnik^[2], koji navodi frekventivnost određenih termina, navodeći ih različitim vrstama pisama.

Tipična odrednica izgleda ovako:

• alkanna ~ barwierska nemačka k(a)na, bjelodlakava krvavica, czerwienica barwierska, czerwieniec b. ([Alcanna,] tinctoria, Alkanna t, A. Matthioli[, Anchusa t, An. pusztarum, An. rhizochroa, An. tuberculata, Buglossum t, Lithospermum Lehrmanni, L. t.]).

Na prvom mestu (u prvom polju, odredničko polje) se nalazi odrednička reč (većinom imenica) prema kojoj je svrstana odrednica u abecedni red, označena pismom «Times New Roman» i podebljanim slovima (alkanna). Zatim (u većini slučajeva), u drugom polju (pomoćno odredničko polje), sledi dvodelno određenje koje precizira o kakvoj je konkretnoj biljci reč i označena je kosim pismom »Times New Roman« (~ barwierska). Kasnije slede srpskohrvatska određenja (treće polje, polje određenja/značenja), označena običnim pismom »Times New Roman« (nemačka k(a)na, bjelodlakava krvavica). Sledeće u nizu je određenje (četvrto polje, pomoćno polje određenja/značenja) pod kojim je data biljka takođe poznata u poljskom jeziku i dato je pismom »Times New Roman« podebljanim i u kurzivu (czerwienica barwierska, czerwieniec b.). Na kraju, u zagradi (peto polje, polje napomena), ponuđena je većina poznatih latinskih naziva pod kojima je tu biljku moguće pronaći u različitim izvorima ([Alcanna,] tinctoria, Alkanna t, A. Matthioli[, Anchusa t, An. pusztarum, An. rhizochroa, An. tuberculata, Buglossum t, Lithospermum Lehrmanni, L. t.]).

U slučaju da (po nekim izvorima) srpskohrvatska određenja poseduju frekventniji i manje frekventan oblik, ona se razlikuju tako što je onaj frekventniji označen pismom »Arial«, kao u odrednici:

• agapant plava tuberoza, agapant, lilia afrykańska (Agapanthus africanus[, Crinum a, A. umbellatus])

određenje plava tuberoza.

Odrednice su formirane tako što je iz dvosložnog ili višesložnog naziva biljke izvučen naziv porodice, kao u slučaju odrednice alkanna. Velika prednost rečnika je što se u njemu navode svi delovi naziva određene biljke - izuzev veznika i prideva koji označavaju boje, jer bi to previše opteretilo rečnik - pa je biljku moguće tražiti po bilo kom svom delu naziva. U tom slučaju se formiraju uputnice koje upućuju na odgovarajuću odredničku reč pod kojom je odrednica svrstana, kao u slučaju:

• alpejski 1. fiołek ~ v. cyklamen purpurowy ; 2. bartsja –ka ili barczja –ka v. bartsja; 3. lilijka –ka v. lilijka –ka; 4. modrzyk ~ v. modrzyk ~; 5. ośmiał ~ v. ośmiał ~; 6. powojnik/powojnica ~ v. powojnik ~; 7. rzeżucha –ka v. rzeżucha –ka; 8. szarotka –ka v. szarotka –ka; 9. szczawiór ~ v. szczawiór ~; 10. tocja –ka v. tocja –ka; 11. wełnianeczka -ka v. wełnianeczka –ka.

Sistem uputnica se primenjuje i onda kada se sa manje korišćenog oblika upućuje na onaj opšteprihvaćen od strane botaničke norme, kao u uputnici:

• amarant v.zarłat

ili

• ajlant ~ wyniosły v. bożodrzew.

Da bi se korpus rečnika uprostio, kao i da sam rečnik ne bi zauzeo previše mesta, uveden je sistem skraćenica i znakova.

Najčešća skraćenica je v. (vidi), koja, u okviru uputnice i indeksa upućuje na mesto odrednice u nizu, kao u slučaju:

• amarant v. szarłat.

Korišćena je i skraćenica »zn.« (značenje), koja, u okviru uputnice, usmerava korisnika na jedno od više značenja u samoj odrednici:

• aminek v. przewiercień u 2. zn.

Povremeno se pojavljuje i skraćenica gov. (govorni jezik), koja označava da je pojam karakterističan za neknjiževnu ili neterminološku normu.

Veoma retko se javlja i skraćenica izg. (izgovara se), koja upućuje na izgovor koji nije karakterističan za standardna pravila poljskog izgovora, na primer:

• cissus [izg. c-issus] (divlja) lozika, divlja.

Korišćene su i, uslovno nazvane, privremene skraćenice, koje funkcionišu samo u okviru odrednice (polja) i odnose se samo na delove posmatrane odrednice. Imaju različite oblike, ali ih je lako prepoznati, a korišćene su da se izbegne nepotrebno ponavljanje istih oblika, kada se podrazumeva da se ponavljaju, na primer:

• centuria ~ pospolita ili ~ zwyczajna kičicamala, crveni kantarion, trava od groznice, tysiącznik (Centaurium umbellatum, C. erythraea[, C. minus, C. vulgare, Chironia centaurium, Erythraea cent, E. vulgaris, Gentiana cent.])

U oči padaju skraćenice »C.« (Centaurium), »E.« (Erythraea) i »cent.« (centaurium), u okviru polja napomena. U trenutku kada se u okviru polja pojavi neki drugi pojam koji počinje istim slovom (Chironia) skraćenica dobija drugi oblik (»cent.«).

Slične skraćenice se javljaju i u okviru polja određenja (vrlo retko), a češće u indeksu:

• trava, zmijin(j)a, (z. čestoslavica) · przetacznik ożankowy,

a još češće u okviru pomoćnog polja određenja:

• pieprzyca gronica, grbica (Lepidium[, Cardaria, Thlaspi]), ~ siewna krecava salata, grbaštica, kres, grbica usjevna, rzeżucha zwyczajna, rz. ogrodowa (Lepidium sativum), ~ strzałkowata v. pieprzycznik

przydrożny/wiosnówkowy.

Radi uštede u prostoru, ali i da bi se odredile određene specijalne karakteristike uvršćenih određenja, korišćeni su i neki dodatni znaci: »~«, »/«, »[,]«, obična obla zagrada »(,)«, ali u drugačijoj funkciji kada se nađe izvan polja napomena, kao i crtica »-«, za određivanje padežnih nastavaka oblika različitih od nominativa jednine.

Oznaka »~«, korišćena u pomoćnom odredničkom polju, indeksu i uputnicama, data je u svojoj standardnoj ulozi u većini rečnika: kao zamena za odredničku reč u nominativu jednine, u slučaju kada je ta odrednička reč neposredno pre toga spomenuta:

• centuria ~ pospolita ili ~ zwyczajna kičica mala, crveni kantarion, trava od groznice,

u pomoćnom odredničkom polju,

• žižole · jujuba (szydlica ~),

u okviru indeksa i

• ożankowy przetacznik ~ v. przetacznik ~

u slučaju uputnice.

Znak »/« je korišćen u uputnicama:

• pieprz 1. biber, papar (Piper[, Chavica]); 2. ~ kubeba v. kubeba; 3. ~ żuwny v. betel; 4. ~ turecki/chilijski v. papryka roczna,

u okviru pomoćnog polja određenja:

• rdestówka ~ powojowata slak, dvornik poponac, vijušac, rdest powojowaty/powojowy,

u okviru pomoćnog odredničkog polja:

• rdza ~ (źdźbłowa)/zbożowa plamenjača,

u okviru polja određenja:

• stokłosa vlasulja, klasača, ovsik, vlasen, stoklasa (Bromus[, Festuca, Schoenodorus, Serrafalcus]), ~ polna ovsik, metličica (šarena), ovsik mnogocvjetni/poljski, stoklasa poljska

i u okviru indeksa:

• abdovina, zova/bazga · bez hebd, dziki,

za označavanje varijantnosti oblika u okviru naziva određene biljke, kada to nije moguće označiti oblom zagradom (»(,)«).

Znaci »[,]« su korišćeni isključivo u okviru polja napomena, da označe oblike latinskih naziva biljaka za koje se ne nalazi potvrda u većini konsultovane literature, već samo u ponekim publikacijama ili u njih nekoliko:

• agapant plava tuberoza, agapant, lilia afrykańska (Agapanthus africanus[, Crinum a, A. umbellatus]).

Oble zagrade (»(,)«), osim u slučaju kada služe za odvajanje polja napomena od ostalog dela odrednice, korišćene su za označavanje varijantnosti oblika u okviru same reči, nasuprot slučajevima kada se ona označava kosom crtom (»/«). To se čini u okviru polja određenja:

• aksamitka 1. kadif(ic)a, kadiv(ic)a,

i tada se podrazumevaju varijante (u datom slučaju) kadifa i kadifica. U pomoćnom odredničkom polju:

• brokuł ~ (włoski) kaulin, prokule.

U okviru uputnice:

• brzozowy opieńka –wa v. opieńka (miodowa)/brzozowa,

gde se podrazumevaju varijante opieńka, opieńka miodowa, opieńka brzozowa. U okviru pomoćnog polja određenja:

• czereśnia ~ (dzika) (divlja) trešnja, trześnia (dzika).

U komplikovanijim slučajevima korišćena je kombinacija oblih zagrada:

• cedrówka mahagon(i(j)),

koja podrazumeva sledeće varijante mahagon, mahagoni, mahagonij ili:

• tamaryszek tamaris((k)(a)), metljika, tamariška,

gde su pretpostavljene varijante tamaris, tamarisk, tamarisa i tako dalje. Slično i u indeksu:

• tamaris((k)(a)) · tamaryszek.

Crtica (»-«) je, osim u slučajevima kada čini sastavni deo polusloženica (na primer terpentin-drvo), korišćena u skladu sa standardnom upotrebom u većini rečnika, kao znak koji je, uz nastavak za oblik, naveden zajedno sa poslednjim slovnim znakom (ili više njih) za kojim sledi nastavak, a određuje varijantu oblika drugačiju od nominativa jednine imenice ili prideva:

• akacjowy robinia –wa v. robinia.

Ako je dobro izračunato rečnik sadrži 2205 odrednica.

Na kraju, za nesebičnu pomoć i savete zahvaljujem se profesorima Danku Šipki i Stanislavu Balcerkeviču sa Univerziteta Adama Mickjeviča u Poznanju i profesoru Radoslavu Žikiću sa Univerziteta u Kragujevcu.

*

1 Julije Benešić, Hrvatsko-srpski rječnik = Słownik chorwacko-polski, Zagreb 1949, str. V.

2 Драгутин Симоновић, Ботанички речник имена биљака, Београд, 1959.

PRZEDMOWA

Jak wskazuje już sama nazwa, ten słownik jest przeznaczony, w pierwszej kolejności, użytkownikom, którzy chcieliby wiedzieć jakiej nazwie polskiej rośliny odpowiada nazwa serbskochorwacka. W kierunku odwrotnym, ogromną pomoc stanowi proponowany „Polsko-serbskochorwacki indeks”, który tak naprawdę przedstawia słownik w „pigułce”.

Słownik powstał z intencją, by użytkownikowi oferować możliwie jak najszerszą informację o nazwach roślin, ale bez zamiaru, by obciążać pojęciami, które są bardzo rzadkie w użyciu i przedstawiają endemiczne nazwy roślin. W największej możliwej mierze opracowana została flora Polski, przede wszystkim, rośliny naczyniowe, jako najbardziej rozpowszechnione. Słownik obejmuje też znaczną liczbę roślin, które w Polsce nie rosną lub są do niej sprowadzone, a są w Polsce bardzo popularne, a powstał z nadzieją, że pomoże zarówno tłumaczowi, jak i studentowi.

W poszukiwaniach serbskochorwackich określeń, wykorzystana została bogata serbska, chorwacka i bośniacka literatura, zbadano również najnowsze dostępne słowniki powszechne. Ponieważ język serbskochorwacki stanowi jeden niepodzielny organizm (idąc za złotą myślą Julije Benešicia^[1], że „serbski język jest tym samym co chorwacki”), nie dokonywano żadnych podziałów, ale obydwie rozwijane dziś normy (‘serbska’ i ‘chorwacka’, lub, bardziej precyzyjnie, ‘wschodnia’ i ‘zachodnia’) zostały wnikliwie zbadane i zastosowane.

Wzięto także pod uwagę specyfikę powstania polskiej i serbskochorwackiej terminologii botanicznej. Mianowicie, polska specjalistyczna terminologia botaniczna ma inną genezę i dziś w użyciu są nazwy składające się przede wszystkim z dwóch członów, jednego oznaczającego rodzinę i drugiego, który określa dokładną nazwę rośliny, na przykład psianka ziemniak lub psianka pomidor. W serbskochorwackiej terminologii przeważa różnorodność, uwarunkowana liczebnością regionalnych ludowych nazw, które w bardziej lub mniej są rozpowszechnione na obszarze serbskochorwackiego języka. Ten problem także został ujęty i dokonano próby, aby wymienić najczęściej spotykane formy. Jako wzór posłużył Ботанички речник Dragutina Simonovicia^[2], który przytacza frekwencję określonych terminów, wymieniając je różnymi rodzajami pisma.

Typowe hasło wygląda następująco:

• alkanna ~ barwierska nemačka k(a)na, bjelodlakava krvavica, czerwienica barwierska, czerwieniec b. ([Alcanna,] tinctoria, Alkanna t, A. Matthioli[, Anchusa t, An. pusztarum, An. rhizochroa, An. tuberculata, Buglossum t, Lithospermum Lehrmanni, L. t.]).

Na pierwszym miejscu, (w pierwszym polu, polu hasłowym) znajduje się wyraz hasłowy (głównie rzeczownik), według którego hasło zostało sklasyfikowane w kolejności alfabetycznej, oznaczone pismem «Times New Roman» i pogrubionym drukiem (alkanna). Potem (w większości przypadków), w drugim polu (pomocnicze pole hasłowe) następuje dwuczłonowe określenie, które precyzuje, o jakiej roślinie jest mowa, oznaczone pochyłym pismem «Times New Roman» (~barwierska). Później następują serbskochorwackie określenia (trzecie pole, pole znaczenia), oznaczone zwykłym pismem «Times New Roman» (nemačka k(a)na, bjelodlakava krvarica). Następne w szeregu jest określenie (czwarte pole, pomocnicze pole znaczenia), pod którym dana roślina jest także znana w języku polskim i oznaczone zostało pogrubioną kursywą pisma «Times New Roman» (czerwienica barwierska, czerwieniec b.). Na końcu, w nawiasie (piąte pole, pole uwag), podana jest większość znanych łacińskich nazw, pod którymi tę roślinę można znaleźć w rozmaitych źródłach ([ Alcanna ] tinctoria, Alkanna t, A. Matthioli [ Anchusa t, An. pusztarum, An. rhizochroa, An. tuberculata, Buglossum t, Lithospermum Lehrmani, L. t.]).

W sytuacji, kiedy (według niektórych źródeł) serbskochorwackie określenia posiadają częściej i rzadziej występujące formy, zostały one rozróżnione w taki sposób, że ta częstsza jest oznaczona pismem „Arial”, jak w haśle:

• agapant plava tuberoza, agapant, lilia afrykańska (Agapanthus africanus[, Crinum a, A. umbellatus])

określenie plava tuberoza.

Hasła są formowane w taki sposób, że z dwu- lub wieloczłonowej nazwy rośliny wyróżniono nazwę rodziny, jak w przypadku hasła alkanna. Dużą zaletą słownika jest to, że wymienione są w nim wszystkie elementy nazwy określonej rośliny - z wyjątkiem spójników i przymiotników, które oznaczają kolor, co mogłoby zbytnio obciążyć słownik - więc można szukać rośliny według jakiegokolwiek elementu jej nazwy. Dla takiej sytuacji utworzone są

odsyłacze, które odsyłają do odpowiedniego wyrazu hasłowego, pod którym sklasyfikowane zostało hasło, jak w przypadku:

• alpejski 1. fiołek ~ v. cyklamen purpurowy ; 2. bartsja –ka ili barczja –ka v. bartsja; 3. lilijka –ka v. lilijka –ka; 4. modrzyk ~ v. modrzyk ~; 5. ośmiał ~ v. ośmiał ~; 6. powojnik/powojnica ~ v. powojnik ~; 7. rzeżucha –ka v. rzeżucha –ka; 8. szarotka –ka v. szarotka –ka; 9. szczawiór ~ v. szczawiór ~; 10. tocja –ka v. tocja –ka; 11. wełnianeczka -ka v. wełnianeczka –ka.

Odsyłacze stosowano również wtedy, gdy odsyła się z mniej używanej formy do tej ogólnie przyjętej od strony normy botanicznej, jak w odsyłaczu:

• amarant v. szarłat

lub

• ajlant ~ wyniosły v. bożodrzew.

Aby uprościć korpus słownika, ale też żeby słownik nie zajmował zbyt dużo miejsca, wprowadzony został system skrótów i znaków.

Najczęstszym skrótem jest v. (vidi), który, w ramach odsyłacza, odsyła na miejsce hasła w szeregu, jak w przypadku:

• amarant v. szarłat

Używany jest także skrót «zn.» (značenje), który, w ramach odsyłacza, kieruje użytkownika na jedno spośród kilka znaczeń w samym haśle:

• aminek v. przewiercień u 2. zn.

Od czasu do czasu pojawia się też skrót gov. (govorni jezik), która oznacza, że pojęcie jest charakterystyczne dla nieliterackiej lub nieterminologicznej normy.

Używane są również warunkowo nazwane, tymczasowe skróty, które funkcjonują tylko w obrębie hasła (pola) i odnoszą się tylko do elementów danego hasła. Mają różne formy, ale łatwo można je rozpoznać, a użyte zostały, aby uniknąć niepotrzebnego powtarzania tych samych form, kiedy oczywistym jest, że się powtarzają, na przykład:

• centuria ~ pospolita ili ~ zwyczajna kičica mala, crveni kantarion, trava od groznice, tysiącznik (Centaurium umbellatum, C. erythraea[, C. minus, C. vulgare, Chironia centaurium, Erythraea cent, E. vulgaris, Gentiana cent.])

Rzucają się w oczy skróty «C.» (Centaurium), «E.» (Erythraea), i «cent.» (centaurium), w obrębie pola uwag. W momencie, kiedy w ramach pola pojawia się jakieś drugie pojęcie, które zaczyna się tą samą literą (Chironia), skrót otrzymuje drugą formę («cent.»).

Podobne skróty pojawiają się także w obrębie pola znaczenia (bardzo rzadko), częściej w indeksie:

• trava, zmijin(j)a, (z. čestoslavica) · przetacznik ożankowy,

a bardzo często w ramach pomocniczego pola znaczenia:

• pieprzyca gronica, grbica (Lepidium[, Cardaria, Thlaspi]), ~ siewna krecava salata, grbaštica, kres, grbica usjevna, rzeżucha zwyczajna, rz. ogrodowa (Lepidium sativum), ~ strzałkowata v. pieprzycznik

przydrożny/wiosnówkowy.

Żeby zaoszczędzić przestrzeń, ale też by odznaczyć określone specjalne właściwości umieszczonych tu określeń, użyte zostały także pewne dodatkowe znaki: «~», «/», «[,]», zwykły nawias «(,)», ale w innej funkcji, kiedy znajduje się poza polem uwag, tak jak myślnik «–» do określania końcówek deklinacyjnych form różnych od mianownika liczby pojedynczej.

Znak «~» używany jest w pomocniczym polu hasłowym, indeksie i odsyłaczach, podany został w swojej standardowej roli w większości słowników: jako zamiana dla wyrazu hasłowego w mianowniku liczby pojedynczej, w przypadku kiedy ten wyraz hasłowy został bezpośrednio przed tym wspomniany:

• centuria ~ pospolita ili ~ zwyczajna kičica mala, crveni kantarion, trava od groznice,

w pomocniczym polu hasłowym,

• žižole · jujuba (szydlica ~),

w ramach indeksu i

• ożankowy przetacznik ~ v. przetacznik ~

w przypadku odsyłacza.

Znak «/» używany jest w odsyłaczach:

• pieprz 1. biber, papar (Piper[, Chavica]); 2. ~ kubeba v. kubeba; 3. ~ żuwny v. betel; 4. ~ turecki/chilijski v. papryka roczna,

w obrębie pomocniczego pola znaczenia:

• rdestówka ~ powojowata slak, dvornik poponac, vijušac, rdest powojowaty/powojowy,

w obrębie pomocniczego pola hasłowego:

• rdza ~ (źdźbłowa)/zbożowa plamenjača,

w ramach pola znaczenia:

• stokłosa vlasulja, klasača, ovsik, vlasen, stoklasa (Bromus[, Festuca, Schoenodorus, Serrafalcus]), ~ polna ovsik, metličica (šarena), ovsik mnogocvjetni/poljski, stoklasa poljska

i w ramach indeksu:

• abdovina, zova/bazga · bez hebd, dziki,

przy oznaczaniu wariantowości form w ramach nazwy danej rośliny, kiedy nie można tego zrobić przy pomocy zwykłego nawiasu («(,)»)

Znaki «[,]» używane są wyłącznie w ramach pola uwag, aby oznaczyć formy łacińskich nazw, dla których nie można znaleźć potwierdzenia w większości konsultowanej literatury, lecz tylko w niektórych publikacjach lub nielicznych spośród nich:

• agapant plava tuberoza, agapant, lilia afrykańska (Agapanthus africanus[, Crinum a, A. umbellatus]).

Zaokrąglone nawiasy (»(,)«), poza sytuacją, kiedy służą do oddzielania pola uwag od pozostałego elementu hasła, używane są do oznaczania wariantowości form w ramach samego wyrazu, w odróżnieniu od sytuacji, kiedy oznacza się je łamaną (»/«), Robi się tak w obrębie pola znaczenia:

• aksamitka 1. kadif(ic)a, kadiv(ic)a,

i wówczas oznaczają warianty (w danym przypadku) kadifa i kadifica. W pomocniczym polu hasłowym:

• brokuł ~ (włoski) kaulin, prokule.

W ramach odsyłacza:

• brzozowy opieńka –wa v. opieńka (miodowa)/brzozowa,

gdzie oznaczają warianty: opieńka, opieńka miodowa, opieńka brzozowa. W ramach pomocniczego pola znaczenia:

• czereśnia ~ (dzika) (divlja) trešnja, trześnia (dzika).

W bardziej skomplikowanych przypadkach użyta została kombinacja zaokrąglonych nawiasów:

• cedrówka mahagon(i(j)),

która oznacza następujące warianty mahagon, mahagoni, mahagonij, lub:

• tamaryszek tamaris((k)(a)), metljika, tamariška,

gdzie określają warianty tamaris, tamarisk, tamarisa i. t. d. Podobnie w indeksie:

• tamaris((k)(a)) · tamaryszek.

Myślnik (»-«) poza sytuacjami, kiedy tworzy część składową wyrazu (na przykład terpertin-drvo), używany jest zgodnie ze standardowym zastosowaniem w większości słowników, jako znak, który, obok końcówki formy, został postawiony razem z ostatnim znakiem literowym (lub kilku nich) po którym następuje końcówka, a określa wariant formy, innej od mianownika liczby pojedynczej rzeczownika lub przymiotnika:

• akacjowy robinia –wa v. robinia.

Jeżeli dokonano prawidłowych obliczeń, słownik zawiera 2205 haseł.

Na koniec chciałbym serdecznie podziękować za nieograniczoną pomoc i rady profesorom Danko Šipce i Stanisławowi Balcerkiewiczowi z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, oraz profesorowi Radoslavowi Žikiciowi z Uniwersytetu w Kragujevacu.

(z serbskochorwackiego Ewelina Chacia)

*

Julije Benešić, Hrvatsko-poljski rečnik=Słownik chorwacko-polski, Zagreb, 1949, str. V.

Драгутин Симоновић, Ботанички речник имена биљака, Београд, 1959.