Projekat Rastko
NovostiPretragaPravilaMapa projektaKontaktPomocProjekat RastkoPromena pismaEnglish
ArheologijaAntropologija i etnologijaLingvistika i filologijaBogoslovljeFilosofijaKnjizevnostLikovna umetnostDrama i pozoristeFilm i TelevizijaFotografijaStripMuzika
TIA Janus



Usmena književnost

Poslednja izmena / Updated: 24. 11. 2002.

Istorije i opšti preglediVukove i druge zbirke
Bosna i HercegovinaKosovo i MetohijaCrna GoraBoka Kotorska
Srbi u Rumuniji i RumuniSloveni u Albaniji i Albanci
Srbi u Mađarskoj i MađariSrbi i Bugari
Srbi i UkrajinciJužni Srbi i Lužički SrbiSrbi i Poljaci
Ženske pesme za pevanje


Legenda

- ovaj znak ili originalna naslovna strana označavaju da je reč o integralnom elektronskom izdanju knjige.

 

- integralni članak, kraća studija ili pojedinačno delo.

- sažetak ili opis dela.


Istorije i opšti pregledi

Jovan Deretić: Kratka istorija srpske književnosti
 
Naročito pogledati odeljke:
II Vidovi usmenog stvaranja (Narodna proza, Narodna lirika, Epska poezija do Vukovih zapisa)

V Klasična redakcija narodne epike (Epska povesnica srpskog naroda, Vukovi pevači, Filip Višnjić i ustanička epika)


Članci iz knjige: Istorija srpske kulture

From the book: The history of Serbian Culture

 

Srpska narodna književnost - Nade Milošević-Đorđević

Serbian oral tradition - Nada Milosevic-Djordjevic


Istorija srpske književnosti: Barok - Milorad Pavić
Integralno izdanje, 1991.

 

  • Naročito pogledati odeljak: Usmena književnost u vreme baroka (do 1774)
    • Spomeni i odjeci usmenog pesništva u pisanoj književnosti XVII i XVIII veka
    • Beleženje narodnih pesama u eposi baroka
    • Pesme dugoga stiha
    • Maskirani događaj i prerušeni junak u pesmama dugoga stiha
    • Kriza versifikacijskog sistema (napuštanje dugog stiha i prelazak na silabički deseterac)
    • Stari junaci u novim pesmama
    • Događaji i likovi baroknih vremena u viziji narodnog pevača
    • Galantni tonovi u usmenom pesništvu XVIII veka
    • Sudbina ostalih vrsta usmenog stvaralaštva u eposi baroka (poslovice, zagonetke, pripovetke)

Istorija srpske književnosti: Klasicizam - Milorad Pavić, integralno izdanje, 1991.

 


Istorija srpske književnosti: Predromantizam - Milorad Pavić, integralno izdanje, 1991.

 


Miroslav Pantić: Književnost na tlu Crne Gore i Boke Kotorske od XVI do XVIII veka [1990, integralno elektronsko izdanje]

Meša Selimović: Za i protiv Vuka (studija, 1967, integralno elektronsko izdanje)

 

Vojislav M. Jovanović: O srpskom narodnom pesništvu

Vojislav M. Jovanović: Za opšti zbornik naših narodnih pesama

Vojislav M. Jovanović: O liku Filipa Višnjića i drugih guslara Vukova vremena

O motivu bekstva sa bacanjem magičnih predmeta u narodnim bajkama - članak Dejana Ajdačića

O kletvi u usmenoj književnosti - članak Dejana Ajdačića

Prilog proučavanju blagoslova u usmenoj književnosti - članak Dejana Ajdačića


Prezentacija časopisa Kodovi slovenskih kultura

Home page of journal Codes of Slavic Cultures

Časopis Kodovi slovenskih kultura posvećen je duhovnoj, pre svega narodnoj kulturi slovenskih naroda. Međunarodna redakcija godišnjaka podstiče interdisciplinarni pristup u usmerenost istraživanja u oblasti folkloristike, etnolingvistike i etnosemiotike, antropologije, kao i etimologije, balkanistike i indoevropeistike.

Tekstovi se štampaju na RUSKOM i SRPSKOM JEZIKU. Časopis počev od 1996. godine izlazi jednom godišnje, a svaki broj je posvećen unapred određenoj temi – do sada su objavljene sveske o biljkama, hrani i piću, svadbi i delovima tela. Svaka sveska sadrži i rezimee tekstova na engleskom, izabranu tematsku bibliografiju, i registar.


Vukove i druge zbirke usmene književnosti

Srpske narodne pjesme

Skupio ih i na svijet izdao
Vuk Stefanović Karadžić

Knjiga druga u kojoj su junačke pjesme najstarije


U Beču, u štampariji jermenskog manastira 1845. godine

Pažnja: fajl je veliki 680 Kb i zahteva puno vremena za učitavanje!

 

1. Sveci blago dijele.

2. Opet to, ali drukčije. (iz Crne Gore).

3. Đakon Stefan i dva anđela.

4. Ognjena Marija u paklu. (iz Crne Gore)

5. Bog nikom dužan ne ostaje

6. Kumovanje Grčića Manojla. (iz Crne Gore).

7. Zaručnica Laza Radanovića.

8. Jovan i divski starješina. (iz Crne Gore).

9. Braća i sestra.

10. Milan-beg i Dragutin-beg.

11. Mujo i Alija. (iz Crne Gore).

12. Zmija mladoženja.

13. Opet to, ali drukčije. (iz Crne Gore).

14. Nahod Simeun.

15. Opet Nahod Simeun.

16. Predrag i Nenad.

17. Car Duklijan i Krstitelj Jovan. (iz Crne Gore).

18. Časni krsti.

19. Car Kostantin i đače samouče

20. Kako se krsno ime služi.

21. Ko krsno ime slavi, onom i pomaže.

22. Sveti Nikola.

23. Sveti Savo.

24. Opet sveti Savo.

25. Ženidba kralja Vukašina

26. Zidanje Skadra.

27. Dušan hoće sestru da uzme.

28. Udaja sestre Dušanove.

29. Ženidba Dušanova.

30. Nahod Momir.

31. Ban Milutin i Duka Hercegovac.

32. Ženidba kneza Lazara.

33. Smrt Dušanova. (komadi od pjesme).

34. Uroš i Mrnjavčevići.

35. Zidanje Ravanice.

36. Opet zidanje Ravanice.

37. Miloš u Latinima.

38. Marko Kraljević i vila.

39. Marko Kraljević i Ljutica Bogdan.

40. Sestra Leke kapetana

41. Djevojka nadmudrila Marka.

42. Marko Kraljević. i Vuča dženeral.

43. Carica Milica i zmaj od Jastrepca.

44. Banović Strahinja.

45. Car Lazar i carica Milica. (o boju Kosovskom).

46. Propast carstva Srpskoga.

47. Musić Stefan.

48. Smrt majke Jugovića. (iz Hrvatske).

49. Carica Milica i Vladeta vojvoda.

50. Komadi od različnijeh Kosovskijeh pjesama.

51. Kosovka djevojka.

52. Jurišić Janko.

53. Obretenije glave kneza Lazara.

54. Marko Kraljević i soko.

55. Opet to, malo drukčije.

56. Ženidba Marka Kraljevića.

57. Marko Kraljević poznaje očinu sablju.

58. Opet to, malo drukčije.

59. Marko Kraljević i Filip Madžarin.

60. Marko Kraljević i beg Kostadin.

61. Marko Kraljević i Alil-aga.

62. Marko Kraljević i Mina od Kostura.

63. Marko Kraljević i 12 Arapa.

64. Marko Kraljević i kći kralja Arapskoga.

65. Marko Kraljević u Azačkoj tamnici. (komad od pjesme).

66. Marko Kraljević i Arapin.

67. Marko Kraljević i Musa kesedžija.

68. Marko Kraljević i Đemo Brđanin.

69. Marko Kraljević ukida svadbarinu.

70. Lov Markov s Turcima.

71. Marko pije uz ramazan vino.

72. Turci u Marka na slavi.

73. Oranje Marka Kraljevića.

74. Smrt Marka Kraljevića.

75. Radul-beg i Bugarski kralj Šišman.

76. Ljutica Bogdan i vojvoda Dragija.

77. Opet to, ali drukčije.

78. Bolani Dojčin.

79. Ženidba Đurđa.

80. Đurđeva Jerina.

81. Smrt vojvode Kaice.

82. Ženidba Todora od Stalaća.

83. Oblak Radosav.

84. Smrt vojvode Prijezde.

85. Sekula se u zmiju pretvorio.

86. Opet to, ali drukčije. (komadi od pjesme).

87. Ženidba Popovića Stojana.

88. Ženidba Vlašića Radula.

89. Ženidba Maksima Crnojevića.

90. Ženidba Đurđa Čarnojevića.

91. Smrt Jova Despotovića.

92. Ženidba Zmaj-Despota Vuka.

93. Porča od Avale i Zmajognjeni Vuk.

94. Ženidba Todora Jakšića.

95. Ropstvo i ženidba Jakšića Šćepana (iz Bjelopavlića)

96. Ženidba Jakšića Mitra. (iz Sinja).

97. Jakšićima dvori poharani.

98. Dijoba Jakšića.

99. Opet dijoba Jakšića. (iz Crne Gore)

100. Jakšići kušaju ljube

101. Ženidba Jova Budimlije.


Srpske narodne pripovijetke

Skupio ih i na svijet izdao
Vuk Stefanović Karadžić
(1821, 1853, 1870)

Prosveta - Beograd, 1988.

Sadržaj:

Narodne srpske pripovijetke (1821), skupio ih i na svijet izdao Vuk Stefanović Karadžić

 

Predgovor

Pripovijetke:

I. Zla žena

II. Laž za opkladu

III. Đevojka, udovica i puštenica

IV. Ero i kadija

V. Ero s onoga svijeta

VI. Sve, sve, ali zanat

VII. Ero i Turčin

VIII. Slovo iže, ali sirca niže

IX. Zašto u ljudi nije taban ravan?

X. Šta je najgore na svijetu? Ili pijan Srbin i gladan Turčin

XI. Međed, svinja i lisica

XII. Đavolska slanina

Narodne srpske zagonetke / Odgonetljaji


Srpske narodne pripovijetke (1853), skupio ih i na svijet izdao Vuk Stefanović Karadžić

 

Vukov oglas za "Srpske narodne pripovetke" 1853.

Slavnome Nijemcu Jakovu Grimu

Predgovor

Pripovijetke:

1. Međedović

2. Čardak ni na nebu ni na zemlji

3. Nemušti jezik

4. Zlatna jabuka i devet paunica

5. Stojša i Mladen

6. Đavo i njegov šegrt

7. Prava se muka ne da sakriti

8. Aždaja i carev sin

9. Zmija mladoženja

10. Opet zmija mladoženja

11. Kome Bog pomaže, niko mu nauditi ne može

12. Zlatoruni ovan

13. Usud

14. Ko manje ište, više mu se daje

15. Milostiva snaha i nemilostiva svekrva

16. Pravda i krivda

17. Očina zakletva

18. Za što u ljudi nije taban ravan?

19. Đavolja maštanija i Božja sila

20. Pobratimski darovi

21. Kaluđer i četiri grješnika

22. Kopanje blaga

23. Lijepe haljine mnogo koješta učine

24. Djevojka brža od konja

25. Djevojka cara nadmudrila

26. Čudnovata tica

27. Crno jagnje

28. Careva kći ovca

29. Tri jegulje

30. Čudotvorni nož

31. Čudnovata dlaka

32. Pepeljuga

33. Zla maćeha

34. Maćeha i pastorka

35. Opet Maćeha i pastorka

36. Kako su radile onako su i prošle

37. Zla žena

38. Divljan

39. U cara Trojana kozje uši

40. Car Dukljan

41. Đevojka, udovica i puštenica

42 Jedna gobela u kao a druga iz kala

43. Solomuna proklela mati

44. Laž za opkladu

45. Kralj i čobanin

46. Ko umije, njemu dvije

47. Dva novca

48. Sve, sve, ali zanat

49. Međed, svinja i lisica

50. Lisica se osvetila vuku


Srpske narodne pripovijetke (1870), skupio ih i na svijet izdao Vuk Stefanović Karadžić
Drugo umnoženo izdanje. U Beču 1870. [Delovi koje ne sadrži izdanje: "Srpske narodne pripovijetke. U Beču, 1853"]

Pripovijetke:

1. Baš Čelik

2. Ćela

3. Gvozden čovjek

4. Kum riba

5. Caričina snaha ovca

6. Vilina gora

7. Tica djevojka

8. Car htio kćer da uzme

9 Tri prstena

10. Zla svekrva

11. Opet Zla svekrva

12. U laži su kratke noge

13 Jarac živoderac

14. Dobra djela ne propadaju

15. Careva kći i svinjarče

16. Sunčareva majka

17. Lijek od mađija

18. Biberče

19. Carev zet i krilata baba

20. Sveti Sava i đavo

Šaljive priče:

1. Pijesak i sveti Petar

2. Ko je to? - Nikola!

3. Moj je prednjak

4. Zet i punica

5. Za što su prostaci siromasi

6. Pop i parohijani

7. Oklad šta je najbjelje

8. Ljenivi slijepac

9. Zet u punicama

10. Seljanin i gospodar

11. Seljani kupuju pamet.

12. Krepao kotao

13. Vina mijeh i njegova pjesma

14. Ciganin i vlastelin

15. Kafa i njezino crnilo

16. Kudrov i kusov

17. Kad se arči nek se arči.

18. Žeđa i vino

19. Utopio se pop što nije ruku dao

20. Zla žena sačuvala muža

21. Za što se sveti Ignjatije zove Bogonosac

22. Bonik i bolest

23. Grješnik i ludi ispovjednik

24. Kum i njegova prasica

25. Kapa i svat

26. Slovo iže, ali sirca niže

27. Đavolska slanina

28. Ero s onoga svijeta

29. Šta je najgore na svijetu? Ili Pijan Srbin i gladan Turčin

30. Ero i Turčin

31. Ero i kadija

32. Hoće vodeničar u vojsku

33. Bekri Mujo

34. Ciganče, pa Ciganče!

35. Nesretniku se ne može pomoći

36. Mlada i Ciganin

37. Kako se Kraljević Marko junaštvu naučio

38. Ko nije dobro svezao?

39. Kako se medvjed prevario

40. A šta ti je?

41. Kako Ciganin nauči konja gladovati


Zlatna pjena od mora - narodne pjesme Srba iz Krajine
(Lirske pjesme, basne, nabrajalice, balade) priredio Zdravko Krstanović
"Gotovo polustoljetna asimilacija, potiskivanje i gušenje kulture Srba u Hrvatskoj izazvali su teške posljedice ne samo na nivo i intenzitet aktuelnih duhovnih tvorevina ovog naroda nego i po status onoga što pripada starijim epohama, jer je to ostalo zabačeno, neispitano i zaboravljeno. Rukopis Zdravka Krstanovića je upravo jedan od znakova da se te nepovoljne okolnosti sve više prekidaju i da se iz kulturne baštine Srba u Hrvatskoj potvrđuje ono što ima trajne kvalitete. Autor rukopisa je svoj izbor zasnovao na mjerodavnim izvorima (gotovo dvadesetak zbirki, periodičnih publikacija, arhivskih zbirki, od Erlangenskog rukopisa do zbirke savremenog skupljača kao što je Slavica Garonja, ili do rukopisa SANU ili zagrebačkog Zavoda za folklor), ali vrijednost njegovog rada određuje prvenstveno visok kvalitet izabranih tekstova. " (Dušan Ivanić)

Dušan Ivanić – Visoka duhovna tradicija

Zdravko Krstanović – Slovo na početku

1. Krštenje Isusa Hristosa

2. Mjesečeva ženidba

3. Sveta crkva Inđija

4. Sveci piju vino

5. Sunčev put

6. Sjajna košulja

7. Majka Petrova ide u kolo

8. Troje perje

9. Najteža grehota

10. Pripijevalica

11. Duša kune tijelo

12. Ajmo, sejo, na mostove

13. Vozala se viza riba

14. Mati stara Maru sjetovala

15. Devojci i Bog oprašta

16. Široko je more i dunaj

17. Zadojila je vila

18. Zlatna parta

19. Suze materine

20. Sanak snila carica Milica

21. Marko Kraljević i zmija šestoperka

22. Žalosni junak i vila

23. Nebeska nevjesta

24. Đevojka i okovan delija

25. Jovan i Jovanka

26. Ti se sebi ruvo sakupila

27. Lijepa Mara i Arambaša Niko

28. Marko konja pod mostom kovao

29. Smiljanić Ilija i djevojka

30. Izgledanje dragoga

31. Utrudnjeli konji do djevojke

32. Vijalo se pero paunovo

33. Kako sam se ja rodila

34. Kletva

35. Momak tješi đevojku

36. Vjerna ljuba barjaktar

37. Đevojačka zahvalnost

38. Marko konja poji, za gradom na vodi

39. Nejaka Jagoda

40. Ništa se sakriti ne može

41. Podrž', bože, ovako

42. Lažljiv glas

43. Djevojka sama sebe kune

44. Bor sadila lijepa djevojka

45. Svatovska

46. Mila majko, lijepoga Mile

47. Titrala se lepa Mara

48. Tri kćeri

49. Hajde, dušo, da tražimo

50. Poruka dragoj

51. Tamburdžija Ivo i Turci Sarajlije

52. Tri ruže

53. Djevojka i soko

54. Jovo i Mare

55. Čobanin i kaluđer

56. Djevojka i kosci

57. Rođena u gori

58. Dva brata i zlatokosa Mara

59. Basma kad voda stane

60. Crna kuja putom kasa

61. Devet uroka

62. San zaspo, a urok, ne zaspo

63. Adam i Eva

64. Đe ore ne pjeva

65. Otac, i Sin, i Duh Šjati

66. Osta Mara

67. Prolećela dva vrana gavrana

68. Pavlovi svatovi

69. Materina kletva

70. Nejako cvijeće

71. Bog, sunce i djevojka

72. Budila majka Jovana

73. Grijeh brata i sestre

74. Ajdukova ljuba

75. Markova ženidba

76. Što s' Morava zamutila

77. Udarala munja iz oblaka

78. Mudra Mandalina

79. Marko Kraljević i ćorda

80. Junak i konj

81. Soko i gospodareve ćeri

82. Dojčić Petar i kralj Matijaš

83. Pod Budimom ovce plandovale

84. Vidra-djevojka

85. Izvor voda izvirala

86. Djevojka i usnuli dragi

87. Djevojčini darovi

88. Ko se ono brdom šeće

89. Ljuba Pavla na zlo nagovara

90. Ćiro od Budima i ljepota djevojka

91. Đevojka i kaluđer

92. Oženio se udovicom

93. Momak i djevojka

94. Pobratimova molba

95. Lepa Mara i Jovo

96. Srpče momče i car

97. Djevojku dragi izbavio

98. Tri delije i djevojka

99. Oj, Jovanko, drugarice moja

100. Đevojka se nadmudruje s momkom

101. Otvor', majko, obor-dvore

102. Božja ljepotica

103. Djevojka i gospoda

104. Svu noć sjala sjajna mjesečina

105. Dvije druge

106. Bolesnikova želja

107. L'jepa Mara bosiok sijala

108. Ran', đevojko, na vodu

109. Ja usadi' grki pelim

110. Vojvoda i djevojke

111. Muž kolik' puž

112. Prija priji u rod došla

113. Valisava i starac

114. Izvrnuta pjesma

115. Prelice su prelile

116. Grličica i golub

117. Ded, zapjevaj, s Velebita vilo

118. Mladoženja i mlinarica

119. Grličica grče

120. Žaba i rak

121. Kokan od ovaca

122. Rastanak brata i sestre

123. Graničareva sudbina

124. Zaželili se boja

125. Bubanj bubnja, neno

126. Želja za slobodom

127. Graničarska

128. Ko bi krvcu u r'jeku skupio

129. Na Kordunu grob do groba

130. Pogibija Stojana Matića

131. Tužbalica za Danicom Ljepović

132. Bolna Bojana

133. Majka nemajka

134. Smrt Omerke djevojke

135. Seja brata na večeru zvala

136. Vjenčani u neznanju

137. Balada o arambaši Luki

138. Žalost za bratom

139. Omerka djevojka

EPSKE PJESME

140. Bog nikom dužan ne ostaje

141. Đakon Stevan i dva anđela

142. Nejaki Dejan i car

143. Smrt majke Jugovića

144. Starina Novak i knez Bogosav

145. Ban Sekula i vila

146. Oklada Sibinj-Janka

147. Janko i Milanko

148. Nijema Mandalina

149. Ženidba Janković Stojana

150. Dva pobratima

151. Kumovanje Grčića Manojla

152. Mali Radojica

153. Oslobođenje Beča od Turaka

Napomena

Bilješke

Popis sakupljača sa brojevima pjesama

Rječnik manje poznatih riječi i izraza


Pedeset legendi o Svetom Savi, izbor, sa predgovorom Vladimira Ćorovića

 

Vladimir Ćorović: Sveti Sava u narodnom predanju

1.Kako se rodio Sveti Sava

2.Sveti Savo i Sveti Pavo

3.Sveti Sava brani hrišćansku vjeru

4.Sveti Sava, mačka i rijeka Sava

5.Sveti Sava i Sveti Nikola

6.Sveti Sava i kiridžija

7.Sveti Sava i udavače

8.Sveti Sava, mladić i starac

9.Sveti Sava razlučuje pravdu

10.Sveti Sava milostivi i nemilostivi ljudi

11.Sveti Sava i slijepac

12.Sveti Sava u prosnjacima

13.Sveti Sava kao lekar

14.Sveti Sava brodar

15.Sveti Sava i vlastelin

16.Crno jezero

17.Sveti Sava i grešnik

18.Sveti Sava i dva suparnika

19.Sveti Sava i siromah

20.Sveti Sava i hala

21.Svetog Savu srela šljaka

22.Sveti Sava blagoslovio majku Svetog Vasilija

23.Sveti Sava i pravednik

24.Sveti Sava i pustinjak

25.Savine verige

26.Sveti Sava blagosilja vode

27.Održavaj post

28.Sveti Sava uči da se poste srijeda i petak

29.Sveti Sava i post

30.Sveti Sava prokleo čovjeka

31.Sveti Sava i majka

32.Sveti Sava i otac i mati s malim detetom

33.Sveti Sava i Sveti Toma

34.Sveti Sava i kiridžije

35.Radi, pa ćeš imati

36.Sveti Sava i žena tkalja

37.Sveti Sava i švalja

38.Sveti Sava i seljaci

39.Sveti Sava kazuje šta valja, a šta ne valja raditi u petak

40.Sveti Sava i maja

41.Sveti Sava učio ljude da grade sir

42.Sveti Sava uči kako se pastrma suši

43.Sveti Sava gradi prozore

44.Sveti Sava i đaci

45.Sveti Savo i đavo

46.Otkud glavice u luka

47.Sveti Sava i đavo u vodenici

48.Kako je postao užarski zanat

49.Sveti Sava greje zemlju

50.Sveti Sava blagoslovio vino


PROJEKAT RASTKO - BANjA LUKA
Biblioteka kulture i tradicije Bosanske Krajine

Bosna i Hercegovina
Vladimir Ćorović [1925] integralno elektronsko izdanje

 

Naročito pogledati odeljke:

Književnost u Bosni i Hercegovini

Kulturne prilike


Meša Selimović: Za i protiv Vuka (studija, 1967, integralno elektronsko izdanje)

 

Bogoljub Petranović kao sakupljač narodnih pjesama (studija) - Novak Kilibarda (Predgovor knjizi Srpske narodne pjesme iz Bosne i Hercegovine I-III, sakupio Bogoljub Petranović) [1989]


Za junačke pesme iz ovog kraja pogledati i Srpske narodne pjesme, skupio ih i na svijet izdao Vuk Stefanović Karadžić, 1845

 


Projekat Rastko - Gračanica-Peć
Biblioteka kulture i tradicija Kosova i Metohije

Kosovski ciklus srpske narodne poezije (priredio Vojislav Đurić)


Banović Strahinja

Kletva kneževa

Car Lazar i carica Milica

Kneževa večera

Kosančić Ivan uhodi Turke

Propast carstva srpskoga

Tri dobra junaka

Musić Stevan

Carica Milica i Vladeta vojvoda

Sluga Milutin

Smrt Miloša Dragilovića (Obilića)

Kosovka devojka

Smrt majke Jugovića

Marko Kraljević i orao


The Battle of Kosovo - Serbian Epic Poems. Translated from the Serbian by John Matthias and Vladeta Vuckovic. Preface by Charles Simic.

"Everyone in the West who has known these poems has proclaimed them to be literature of the highest order which ought to be known better." (Charles Simic)

The Battle of Kosovo

The Downfall of the Kingdom of Serbia

Supper in Krushevats

Captain Milosh and Ivan Kosanchich

Musich Stefan

Tsar Lazar and Tsaritsa Militsa

Tsaritsa Militsa and Vladeta the Voyvoda

The Kosovo Maiden

The Death of the Mother of the Yugovichi

The Miracle of Lazar's Head

The Death of Duke Prijezda

Marko Kraljevich and the Eagle

John Matthias, "To Vladeta Vuckovic; On Our Translations of the Kosovo Fragments"


Serbian Epic Poetry, Translated by Helen Rootham, 1920

 

Introduction

Note on Spelling

The Fall of the Serbian Empire (Propast Carstva Srpskoga)

Tsar Lazar and Tsaritsa Militsa (Car Lazar i Carica Milica)

The Banquet on the Eve of the Battle (Vecera u Krusevcu), fragment

Kossanschitch and Milosh (Kosancic i Milos), fragment

Musitch Stefan (Music Stevan)

Tsaritsa Militsa and the Voyvoda Vladeta (Carica Milica i Vladeta Vojvoda)

The Maiden of Kossovo (Kosovka Djevojka)

The Death of the Mother of the Jugovitch (Smrt Majke Jugovica)

The Miracle of Tsar Lazar

Historical Notes

Glossary

Footnotes


Za junačke pesme iz ovog kraja pogledati i Srpske narodne pjesme, skupio ih i na svijet izdao Vuk Stefanović Karadžić, 1845.

 



PROJEKAT RASTKO - BOKA

Biblioteka kulture i tradicije Boke

Književnost na tlu Crne Gore i Boke Kotorske
od XVI do XVIII veka
- Miroslav Pantić [1990, integralno elektronsko izdanje]

Vuk Karadžić: Srpske zdravice [1849]

Vaso J. Ivošević: Prvi književni časopis među Bokeljima
(o "Srpskom magazinu" arh. Dionisija Mikovića, 1896. i 1897. ) [1980] str. 223-242


Za junačke pesme iz ovog kraja pogledati i Srpske narodne pjesme, skupio ih i na svijet izdao Vuk Stefanović Karadžić, 1845.

 


 


PROJEKAT RASTKO - CETINJE

Biblioteka kulture i tradicije Crne Gore

Književnost na tlu Crne Gore i Boke Kotorske od XVI do XVIII veka - Miroslav Pantić [1990, integralno elektronsko izdanje]


Epska poezija

Ženidba Maksima Crnojevića

Sa šta Bajo Pivljanin ode u uskoke

Smrt Smail-age Čengića


Za junačke pesme iz ovog kraja pogledati i Srpske narodne pjesme, skupio ih i na svijet izdao Vuk Stefanović Karadžić, 1845.



PROJEKAT RASTKO - BUDIMPEŠTA - SENTANDREJA

Biblioteka kulture i tradicije Srba u Mađarskoj i mađarsko-srpskih kulturnih veza

Jelka Ređep: Sibinjanin Janko: Legende o rođenju i smrti [integralno elektronsko izdanje]

 

Milorad Pavić: Gavril Stefanović Venclović [1972, integralno elektronsko izdanje]

 

Dr Božidar Kovaček: Lajoš Kojazi, prevodilac Vukovih narodnih pesama na mađarski

Dr Božidar Kovaček: Prevodi srpskohrvatskih narodnih pesama Đerđa Urhazija


PROJEKAT RASTKO - SKADAR
Biblioteka kulture i tradicije Slovena u Albaniji i albansko-slovenskih kulturnih veza

Arnautske pjesme u zapisima Vuka Karadžića [Vukov prevod]

 

1. Tšou ti, Mem, šiljomatin / Ustani ti, Memo, osedlaj mi ata,

2. Ćen Vučeta išli vdua / Pas Vučeta valio se

3. Nimapaša mete bard / Nima paša na atu belome

4. Dorgudoni n''bješte naljt / Dorgudon u visokoj planini

5. Keć Useni kiš pevet / Loš Usen beše pitao

6. Mori tšike holzegat! / More devojko, tanka i visoka!

7. Erdan krušć me mar / Dođoše svatovi, da me uzmu

8. Frkma bine barjaktarin / Brzo mi dovedi barjaktara

9. Đoka Prelja hoć tagonin / Đoka Prela izvadi jatagan

10. Kuš po zdirđet pej Baljbone? / Ko slazi sa Bal'bone (gore)?


Albanske junačke pesme, izbor i prevod Dragutin Mićović (1981)

 

Dragutin Mićović: Albanska krajišnička epika (predgovor)

Pesme

Mujova snaga

Mujo i vile

Mujo i Behur

Halilova ženidba

Četobaša Mujo i Kraljević Marko

Mujov đogat

Kako je Halil osvetio Muja

Mujo kod cara

Zimer i Ganibi Galjani

Arnaut Osmane

Husen Krapošniku

Musa Kesedžija

Ženidba starca Ćefan-age

Zuko barjaktar

Halil posle smrti

Đerzelez Alija

Ali Barjaktar besa


Dr Dragutin Mićović: Severnoarbanaške i srpskohrvatske deseteračke junačke narodne pesme

Radosav Medenica: Arbanaške krešničke pesme i naša narodna epika

Dr Čedomir Lučić: Neka naučna saznanja, predanja, usmene tvorevine i osvrt na toponomastička obelježja vezana za slovensko stanovništvo u Albaniji

Emilija Cerović: Nepoznata narodna pesma o ustanku Sedmoro brda i Arbanasa 1737. godine



PROJEKAT RASTKO - KIJEV - LAVOV

Biblioteka ukrajinsko-srpskih kulturnih veza

Pesme su prevedene iz druge knjige Vuka Stefanovića Karadžića "Srpske narodne pjesme"

Odružinnja korolja Vukašina [Ženidba kralja Vukašina]

Uroš i Mrljačovenki [Uroš i Mrljavčevići]
Divčina Kosovka [Kosovka devojka]
Banovič Strahinja [Banović Strahinja]

Marko i vila [Marko i vila]

Jevgenij Paščenko: Legenda o propasti Srbije i njen spas u “Tragedokomediji” M. Kozačinskog, Naučni sastanak slavista u Vukove dane, Beograd, 19/1, 361-371.

Je. M. Paščenko: Serbs'kij fol'klor u tvorčosti ukrajins'kogo pis'mennika XVIII st. M. Kozačins'kogo (Do 600-riččja bitvi na Kosovomu poli), Narodna tvorčist' ta etnografija, Kijiv, 1989, 5, str. 50-55

Ivan Lučuk: Bio-bibliografija

Ljudmila Popović: Bio-bibliografija

Maksim Riljski: Razgovor sa Maksimom Riljskim (1945)

Oljga Ros: Bio-bibliografija

Ala Tatarenko [Alla Tatarenko]: Bio-bibliografija



PROJEKAT RASTKO - BUGARSKA
Biblioteka bugarsko-srpskih kulturnih veza

 

Pet''r Dinekov: Delo Vuka Karadžića i bugarska filološka kultura

Golub Dobrašinović: Prilog proučavanju odnosa V. Karadžića i Bugara

Vladimir Stojančević: Vukovo interesovanje za "Šopluk" i "Šopove"

Sima Milutinović: Hristofor, da mi si zdraviček [bugarska narodna priča iz Serbijanke, 1826]

Komparativna proučavanja srpskog i bugarskog folklora

Antonina Afanasieva-Koleva: Motiv''t junaškata oran v slavjanskoto epičesko tvorčestvo

Antonina Afanasieva-Koleva: Pesma o Strahinjiću Banu u bugarskoj epskoj tradiciji

Radost Ivanova: Ošče vedn''ž za kosovskija epos i negovata upotreba

Radost Ivanova: Balkanite kato etnokulturna obščnost

Radost Ivanova: S''borite za narodno tvorčestvo - Edna nova tradicija

Cvetana Romanska: Obšči osobenosti na b''lgarskite i sr''bskite hajduški pesni

Boško Suvajdžić: Prozne parafraze epskih pesama o Marku Kraljeviću

Boško Suvajdžić: Zadužbinite kato sveti mesta v sr''bskata epičeska tradicija

Boško Suvajdžić: Inicijalne formule srpske i bugarske hajdučke poezije

Vihra Baeva: Čudo kao lični mit (Po materijalima savremenih usmenih priča)

Dejan Ajdačić: Kratak pregled folklornih demona u bugarskoj književnosti

Gančo Savov: Bio-bibliografija

Ljudmila Stojanova: Folklorni fantazmi u bugarskoj književnosti



PROJEKAT RASTKO - LUŽICA
Biblioteka lužičkosrpskih-južnosrpskih kulturnih veza

Izabrana bibliografija sorabističkih radova na srpskom (srpskohrvatskom) jeziku - Predrag Piper, Danica Piper (u: Uvod u sorabistiku: Hrestomatija za srpske slaviste, priredio Predrag Piper, 2002)

Jurij Kravža: Književnost najmanjeg slovenskog naroda (Uvod u sorabistiku: hrestomatija za srpske slaviste)

Nikola Jeremić: Pogovor narodnim bajkama Lužičkih Srba (Narodne bajke Lužičkih Srba, priredio Nikola Jeremić, 1974)

 

Književnost Lužičkih Srba
izbor iz lužičkosrpske književnosti i kulture sačinio i tekstove pripremio Radoslav Bratić, 1984.

Jan Horčanski (1722—1799): O životu i običajima Lužičkih Srba


Bibliografija sorabističkih radova dr Nade Đorđević (priredili Predrag Piper i Danica Piper)

Nada Đorđević: Recenzija knjige Narodne bajke Lužičkih Srba (iz knjige O Lužičkim Srbima i njihovoj kulturi)

Nada Đorđević: Prvi prevodi srpskih narodnih pesama lužičkosrpski jezik (iz knjige O Lužičkim Srbima i njihovoj kulturi)

Srbska Lužica - Časopis prijatelja Lužičkih Srba u [Kraljevini] Jugoslaviji (integralno faksimil-izdanje)
Godina I, broj 1, Ljubljana, junij 1934. Časopis izdaje Konzorcij "Srbske Lužice" (pretstavnik d. Jože Lavrič). Urednik: Vekoslav Bučar.

3-4 Lužičko-srbske narodne pripovedke:

Grofova hči in ovčar, [slovenački]

Povodni mož. [slovenački]


Narodne bajke Lužičkih Srba - priredio Nikola Jeremić

 

Priče iz predanja

 


PROJEKAT RASTKO - POLJSKA
Biblioteka poljsko-srpskih kulturnih veza

Srpske narodne pesme u prevodu na poljski

 

Car Łazar i Caryca Milica, tłum. Izydor Kopernicki [1889]

Kosowska dziewczyna, tłum. Izydor Kopernicki [1889]

Śmierć matki Jugowiczów, tłum. Izydor Kopernicki [1889]

Budowa Skadru, tłum. Antoni Bogusławski [1938]

Stary Wujadyn, tłum. Czesław Jastrzębiec-Kozłowski [1938]

Początek powstania przeciw odszczepieńcom, tłum. Czesław Jastrzębiec-Kozłowski [1938]


Branislava Stojanović: Serbica u Poljskoj [2002]

Petar Bunjak: Prevodi iz poljske književnosti objavljeni na srpskom jeziku od 1826. do 1941. (hronološki) (u okviru studije Pregled poljsko-srpskih književnih veza (do II svetskog rata) [1999])

Petar Bunjak: Dr Đorđe S. Živanović (1908-1995) – Bibliografija objavljenih radova [1993]

Stojan Subotin (1921-1977) – Bibliografija objavljenih radova [1971, 2002]

Dušan Vladislav Pažđerski: Bibliografija radova slaviste Leha Pažđerskog (1932-1989) [1991]

Milorad Živančević – Bibliographia Polonica [1987]

Đorđe Trifunović: Lesi i leška zemlja u staroj srpskoj književnosti i pismenosti [1980]

Djordje Trifunovic: Lehici i ziemia lechicka w starym pismiennictwie serbskim. Przelozyla Elzbieta Pulka [1984]


Adam Mickjevič: O srpskoj narodnoj poeziji, s poljskog preveo Stojan Subotin [1955]

 

Stojan Subotin: Adam Mickjevič i naša narodna poezija

Adam Mickjevič: Predavanje XV:
Srbi, njihova vlast. — Bela Uroš. — Nemanjići. — Stefan Dušan. — Srpsko carstvo. Utorak, 16 februara 1841

Adam Mickjevič: Predavanje XVI:
Srbi. — Stefan (Dušan); carstvo Grka i Tribala. — Srpski car Lazar. — Porobljavanje Srba od Turaka. — Ivan Kapistran propoveda krstaški pohod radi oslobođenja Srbije. — Neslaganje u pretstavljanju istorije Srbije između vizantiskih pisaca i srpskih pesnika. — Srpska mitologija. — Poema o ženidbi cara Lazara. — Pesnička legenda o svecima. — Karakter srpske poezije. — Srpski rapsodi. — Vukova književna otkrića. Petak, 19 februara 1841

Adam Mickjevič: Predavanje XVII:
Srpska poezija. — Legenda o zidanju Ravanice. — Odlomci poeme o boju na Kosovu Polju. — Epopeja paganska i epopeja srpska. — Srpski jezik. — Glagol; njegovo značenje u svim jezicima. — Srpske epohe: junačka, romansna i pesnička. — Kraljević Marko i Kralj Artur. Petak, 26 februar 1841

Adam Mickjevič: Predavanje XVIII:
Uzroci propasti podunavskih Slovena. — ... Mitološka ličnost (Kraljevića) Marka samo je oličenje istorije Srbije. — Poema o ženidbi Ivanovog sina. — Crna Gora i Crnogorci; njihovi običaji, pravo, brakovi. Utorak, 2 marta 1841

Adam Mickjevič: Predavanje XIX:
Nekoliko pojedinosti o kućnim običajima Slovena. — Pravi karakter epopeje. — Vrsta odnosa Slovena sa zapadnim i istočnim zemljama. — Šta je Venecija bila za Slovene. — Ivan Crnojević. — Poema „Ženidba Maksima Crnojevića”. Petak, 5 marta 1841

Adam Mickjevič: Predavanje XX:
Porodična osećanja kod Slovena. — Pobratimstvo. — Srpski pesnički romani. — Basne (slovenske). Utorak, 9 marta 1841

Adam Mickjevič: Predavanje XXI:
Verenica Kraljevića Marka i venecijanski dužd. — Srpske pesme; kako su nastajale. — Hasanaginica. — Vuk na dvoru kneza Miloša; na koji način je sakupio svoju zbirku. — Još nekoliko reči o Crnoj Gori. Petak, 12 marta 1841

Adam Mickjevič: Predavanje XXII:
Razna tumačenja srpske poezije. — ... Petak, 19 marta 1841


Krešimir Georgijević: Srpskohrvatska narodna pesma u poljskoj književnosti [1936]

 

Petar Bunjak: Pregled poljsko-srpskih književnih veza (do II svetskog rata) [1999] (554 Kb), integralno i dopunjeno elektronsko izdanje.

 

Milica Jakubjec-Semkovova: Šta su Poljaci pre sto godina znali o srpskoj književnosti. [Sto godina polonistike u Srbiji, 1996]

Djordje Zivanovic: Mickiewicz in Serbo-Croatian literature [1956]

Petar Bunjak: Kako smo primali Mickjeviča [1998] (spoljni server)

Petar Bunjak: Mickjevič i slovenska ideja [1998] (spoljni server)


Ženske pesme za pevanje

Strana tradicionalne vokalne grupe "Drina"

"Živa voda", Kompakt disk i audio-kaseta
Srpsko tradicionalno pjevanje
Radio Svetigora, 2000.

Žubor nebeskog očinstva
(beleška jeromonaha Jovana Ćulibrka)

Drina o Drini

Tekstovi pesama na albumu

Se navali Šar planina [ovčarska pesma, područje Šar-planine, Stara Srbija, 2:33]

Soko pije voda na Vardarot [Makedonija, 2:06]

Red se redat kočanski sejmeni [Makedonija, 1:54]

Gusta mi magla padnala [Kosovo, 1: 57]

Zamuči se Božja majka [božićna pesma, selo Vukmanovo, Jugoistočna Srbija, 2:59]

Problejalo mlado jagnje [čobanska pesma na bas, selo Lasovo, okolina Zaječara, istočna Srbija, prema pevanju Bokana Stankovića, 3:31]

Tupan mi tupa u selo [Uskršnja (Veligdenska) pesma na bas, selo Vidrovac, okolina Negotina, severoistočna Srbija, 1:58]

Poranile dve devojke mlade [žetelačka pesma na bas, selo Seselac, istočna Srbija, 2:38]

Bela vilo, na tebe mi krivo [na bas, selo Milatovac, Homolje, istočna Srbija, prema pevanju Svetlane Stević, 1:55]

Oj, jabuko zeleniko [starinska svadbena pesma, selo Gračanica, Kosovo, 3:38]

Ozren goro, povi brdu grane [pesma na svatovski glas, područje Ozren planine, istočna Bosna, 2:56]

Drinu vodu zatrovale vile [kantalica, selo Culine, srpsko Podrinje, 1:04]

Kad se sejo udamo ja i ti [kantalica,selo Donja Pilica, bosansko Podrinje, 1:23]

Zaspala Joka Bogutovka [na glas, selo Rastošnica, bosansko Podrinje, 2:05]

Što Morava mutna teče [kantalica, selo Donja Badanja, Jadar, srpsko Podrinje, 1:18]

Stojna moma brazdu kopa [kopačka, selo Gračanica, Kosovo, 2:01]

Krajiška kontra [pjevanje u kolu, Potkozarje, Bosanska Krajina, 3:31]

Nema raja bez rodnoga kraja [na bas, Kninska Krajina, 2:09]

Gde si bilo jare moje [čobanska pesma, Vranje, jugoistočna Srbija, prema pevanju Maje Ivanović, 3:40]

Drino vodo, žubora ti tvoga [tradicionalna/Drina, krajiško ojkanje, Kninska Krajina, 1:34]


Home page of Serbian traditional singing group "Drina"
"Ziva voda / "Living Water", Serbian traditional singing
CD/MC, Publisher "Svetigora", Cetinje, Montenegro, 2000
by "Drina" Group, Serbia, Svetlana Spajic (leading voice and solo tracks) and Minja Nikolic (accompanying voice)

About Drina

Fr. Jovan Culibrk: Purling of Heavenly Fatherhood

Description of the songs

Avalanche in Sara Mountain, Sara mountain area, Old Serbia

A Falcon Drinks Water on the Vardar River, Macedonia

Kocan Seymens Grouped Themselves, Macedonia

A Thick Fog Has Fallen, Kosovo

Mother of God Gave Birth to Young God, the village of Vukmanovo, South-eastern Serbia

A Young Lamb Has Bleated Up, the village of Lasovo, the vicinity of Zajecar, Eastern Serbia

The Drum is Drumming in the Village, the village of Vidrovac, the vicinity of Negotin, North-eastern Serbia

Two Maidens Woke Up at Down, the village of Seselac, Eastern Serbia

White Fairy, I Am Angry with You, the village of Milatovac, mountain Homolje, Eastern Serbia

Oh, You Green Apple, the village of Gracanica, Kosovo

Ozren Mountain, Bend Your Branches To Your Hills, mountain Ozren area, Eastern Bosnia

The Fairies Poisoned the Drina River, "kantalica", the village Culine, area of the river Drina, Serbia side

When We Marry, My Sister, Who Will Take Care of Our Mother, "kantalica", love song, the village of Donja Pilica, Bosnian side of the river Drina

Joka Bogutovka Fell Asleep, "na glas", ("voice on voice" style) Rastosnica village, Bosnian side of the river Drina

Why Is the Morava River So Muddy, "kantalica", village of Donja Badanja, Serbia side of the Drina river

Stojna maiden digs a furrow, the village of Gracanica, Kosovo

Kontra, singing in a ring dance, the Kozara mountain area, Bosnian Krajina (Western Bosnia)

There Is No Paradise without Your Birthplace

Where Have You Been, My Kid, Vranje, Southern Serbia

Listen, Drina river, Kraina


Srpske narodne ženske pesme za pevanje - tekstovi, priredila Svetlana Spajić, vokalna grupa "Drina", 1999.

 

Drino, vodo, što se krivo kuneš

Jesam li ti govorila, mile

Koje li je ovo doba noći

Mobu zove Jovo momče mlado

Čuvam ovce u livadi dole

Devojčica cveće brala pa je zaspala

Đevojko ružo rumena

Dođi, lolo, doveče sam sama

Ajde, dragi, d'imo bliže brega

Grabajte da grabamo

Izvor voda izvirala, ladna ledena

Oj ubava, mala momo (Mlado momče boga moli)

Zapali se Ivica planina

Ljiljče zdravče, beru li te mome

Zaspala Joka Bogutovka

Oj, devojko, kolasta jabuko

Čuva majka Jovu i Jovanku

Oj, divojko, milo moje

Prioni, mobo, za lada

Janko prosi u dalek devojku

Kraj bunara zeleni se trava

Tri devojke zbor zborile

Šta se sjaji ju goru zelenu

Lepo pevam, daleko se čuje

Jovo đogu po mejdanu vada

Nišnu se zvezda niz vedro nebo

Smilj devojka pokraj gore brala

Ja posadi vitu jelu

Oj devojče, često li me sanjaš?

Kićeno nebo zvezdama

Crna Goro, ladna ladovino

Jetrve se u dvor sazivale

Što Morava mutna teče

Stojan ide od oranje

Dobro jutro, žuta žabo

U majke su tri devojke

Dođi Mile kod zelenog gloga

Janin babo namolio mobu

Koja mi ju ovde nema

Pošle mome rosu da obiju

Voleli se brat i sestra

Široko je lišće orovo

Ovo'j drvo rodno bilo

Oj, ubave male mome



// Projekat Rastko / Usmena književnost //
[ Promena pisma | Pretraživanje | Mapa Projekta | Kontakt | Pomoć ]